Gorocvet
| Klasifikacija | ||||||||||||||||||||||
|
Gorocvet (zečji mak, gorocvat, gospina vlas), lat. Adonis vernalis, je višegodišnja, zeljasta biljka iz familije ljutića (Ranunculaceae) koja raste na peskovitim staništima i sušnim livadama. Još jedna biljka kojoj je ime pozajmio lik iz grčke mitologije, lepi lovac Adonis. S obzirom na to, da cveta u proleće (od marta do maja) eto i drugog dela njenog imena ( lat. vernalis = prolećni). Predstavlja ukras Deliblatske peščare i u Vojvodini je ova biljka zaštićena od 1978. godine. Osim po lepoti ova biljka je i dragocena i po lekovitosti i koristi se za proizvodnju lekova protiv srčanih oboljenja. Upravo zbog toga je znatno proređena. Lepota i lekovitost ne smeju da zavaraju – ona je otrovna.
Sinonimi
- Adonis apenina Jacq.
- Adonis helleborus Crantz.
Opis biljke
Gorocvet je višegodišnja zeljasta biljka sa debelim rizomom. Iz rizoma se razvija 3-4 stabaoca, visine do 40 cm, sa listovima koji su perasto izdeljeni na tanke, linearne režnjeve. Na vrhu stabla obrazuje se veoma krupan, 3-7 cm u prečniku, cvet čiji su krunični listići mnogobrojni (uvek ih je više od 15) i upadljive svetložute boje. Zbog lepote cvetova često se gaji kao ukrasna biljka.
Hemijski sastav droge
Kao droga se koristi nadzemni deo biljke sa cvetom (Adonidis vernalis herba) koji sadrži:
- oko 20 srčanih glikozida među kojima su najbitniji: adonitoksin, adonitoksigen i cimarin;
- flavonoide;
- kumarine;
- saponine;
- fitosterine i dr.
Lekovito dejstvo
Koristi se kod bolesti kardiovaskularnog sistema kao kardiotonik i jak diuretik, a kao sedativ kod neurovegetativnih smetnji, nesanice i epilepsije. U homeopatiji se upotrebljava za lečenje hipertireoze, reume, zapaljenja pluća, angine pektoris.
Upozorenje: ovu biljku zbog otrovnosti ne treba koristiti bez stručnog nadzora!
Literatura
- Gostuški,R: Lečenje lekovitim biljem, Narodna knjiga, Beograd, 1979.
- Grlić, Lj: Enciklopedija samoniklog jestivog bilja, August Cesarec, Zagreb, 1986.
- Jančić, R: Lekovite biljke sa ključem za određivanje, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
- Jančić, R: Botanika farmaceutika, Službeni list SCG, Beograd, 2004.
- Jančić, R: Sto naših najpoznatijih lekovitih biljaka, Naučna knjiga, Beograd, 1988.
- Kojić, M, Stamenković, V, Jovanović, D: Lekovite biljke jugoistične Srbije, ZUNS, Beograd 1998.
- Marin, P, Tatić, B: Etimološki rečnik, NNK Internacional, Beograd, 2004.
- Mindel, E: Vitaminska biblija, FaMilet, 1997.
- Stamenković, V: Naše neškodljive lekovite biljke, Trend, Leskovac
- Tucakov, J: Lečenje biljem, Rad, Beograd, 1984.
- Šilić, Č:Atlas drveća i grmlja, ZUNS Sarajevo i ZUNS Beograd, 1990.
- izvor slike: www2.pharmacy.bg.ac.yu/botanika/hrbr/adonis.jpg
