Cryptobranchidae
- Regnum: Animalia (životinje)
- Phylum: Chordata (hordati)
- Subphylum: Vertebrata (kičmenjaci)
- Classis: Amphibia (vodozemci)
- Podklasa Lissamphibia
- Infraklasa Batrachia
- Ordo: Caudata (repati vodozemci)
- Familia: Cryptobranchidae
Cryptobranchidae je familija kojoj pripadaju najveći repati vodozemci koji žive stalno u vodi, dišu istovremeno i na škrge i na pluća i imaju nepotpunu metamorfozu.
Sadržaj
Opšte karakteristike
Telo im je dorzoventralno spljošteno, osim repa koji je bočno spljošten, a udovi su kratki ali masivni i čvrsti. Oči su sitne i bez očnih kapaka. Larve imaju rep koji služi za plivanje i spoljašnje, kratke škrge. Najveća recentna vrsta Andrias dostiže dužino od 1, 5 m, dok je kod nekih fosilnih vrsta dužina premašivala 2 m. Metamorfoza je parcijalna, tokom koje gube spoljašnje škrge, dok se unutrašnje škrge sa škržnim otvorima zadržavaju i kod odraslih (po tome su i dobili ime cripto= sakriven; branchus= škrga). Osim te, još neke osobine larvi se zadržavaju kod odraslih formi, što je poznato kao [neotenija|pedomorfoza]]. U telesnim ćelijama (diploidnim) imaju 60, 62 ili 64 hromozoma.
Žive u udubljenjima ispod kamneja u potocima i rekama. Pare se u kasno leto i ranu jesen. Muškarci pripremaju gnezda ispod velikog kamenja u vodi, a ženke, posle spoljašnjeg oplođenja, snose nekoliko stotina jaja. Mužjaci čuvaju jaja i larve 2-3 meseca nakon polaganja ispod kamenja.
Veličina
Larva od 25 do 33 mm Adulti oko 740 mm Adult azijskog gigantskog salamandera od 1.6 do 1.8 m.
Stanište
Tipično stanište za predstavnike ove vrste su hladni potoci i reke sa šljunkovitim dnom.
Rasprostranjenost
Areal ove familije obuhvata istočnu severnu Ameriku, centralnu Kinu i centralni Japan. Fosili su pronađeni u zapadnoj Severnoj Americi i Evropi. Kineski gigantski salamander ima areal od Jiangsu do Kuingha južno do Guanxi, Guandong i Sečuana. Oni naseljavaju planinske potoke, obično na visini od 1490 metara, uključujući i srednje i niže pritoke Huang He, Jangce i Cu Đijang reka. Giganstki salamander iz Tajvana je verovatno introdukovan. Japanski gigantski salamander živi u perfekturama Oita na Kjušu ostrvu i na jugozapadu ostva Honšu i severoistočno u perfekturama Gifu, Šikoku, obično ispod 690 m. Rod Hellbenders se javlja u potocima, obično ispod 750 m, od reke Suskuehanna i Alegeni rekama južnog Nju Jorka, južno do Tenesi reke severnoistočnog Misisipija i zašadno do Springfilda i potoka od Misuri i Arkanzas Ozrak visina
Sistematika i konzervacioni status
Srodni su sa vrstama iz familije Hynobiidae pa su zajedno sa njima grupisani u podred Cryptobranchoidea. Monofiletsko poreklo ovog podreda dokazuje se na molekularnom nivou kao i morfološkim sličnostima skeleta i mišića.
Danas ovu familiju čine samo dva roda sa tri vrste:
- rod Andrias sa vrstama:
- Andrias davidianus (čiji je raniji naziv Megalobatrachus maximus) koji naseljava centralnu Kinu i Japan, je kritično ugrožena vrsta jer se koristi kao hrana
- Andrias japonicus - Niskorizične
- Cryptobranchus sa vrstom:
- Cryptobranchus alleganiensis koja živi u istočnoj Severnoj Americi i dostiže dužinu od 60 cm; Niskorizične
| Vodozemci na Internetu |
|---|
| AmphibiaWeb |
| Vodozemci Srbije |
| PMF - biologija NS |
| БСЭ |
| AnimalDiversity Web |
| Amphibians and Reptiles of Europe |
| Tree of Life |
| Amphibian Species |
Literatura
- Đorović Ana, Kalezić, M: Morfologija hordata. Biološki fakultet, Beograd
- Kalezić,M: Osnovi morfologije kičmenjaka, ZUNS, Beograd, 2001
- Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
- Petrov Brigita, Radović, I, Miličić Dragana, Petrov I: Opšta i sistematska zoologija (praktikum sa radnom *sveskom), Biološki fakultet, Beograd, 2000
- Petrov Brigita: Skripta za studente molekularne biologije
- Petrov, I: Sakupljanje, preparovanje i čuvanje insekata u zbirkama, Biološki fakultet, Beograd, 2000.
- Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.
- Ratajac, Ružica: Zoologija za studente Poljoprivrednog fakulteta, PMF u Novom Sadu i MP Stylos Novi Sad, 1995
- http://tolweb.org/tree?group=Caudata&contgroup=Living_Amphibians
- izvor fotografija
