Pančićeva omorika
Pančićeva omorika (lat. Picea omorika) je endemit područja Podrinja, zapadne Srbije i istočne Bosne (okolina Višegrada). Ime je dobila po srpskom botaničaru Josifu Pančiću koji ju je otkrio na planini Tari 1875. godine, kod sela Zaovine i Rastišta.
Omoriku možemo smatrati živim fosilom u biljnom svetu, vrstom koja potiče iz tercijera. Gornje grane na stablu ove omorike povijene su naviše, srednje su skoro horizontalne, a donje su povijene ka zemlji, ali su vrhovi okrenuti uvis.
Opis biljke
Pančićeva omorika je tanko, vitko, srednje visine, do 50 metara visoko četinarsko drvo i prečnika stabla do 1 m. krošnja je piramidalnog oblika i srednje gustine. Lišće je zimzeleno, igličasto 10 - 20 mm dugačko, na poprečnom preseku spljošteno. Gornja površina listova je sjajna i tamnozelene boje, dok se na donjoj pružaju dve svetle linije. Šišarice su dužine 4-7 cm, vretenastog oblika (u sredini najšire) i tamno ljubičaste, skoro crne boje dok su mlade. Sazrevanjem šišarice dobijaju tamno braon boju.
Značaj
Van svojih prirodnih staništa, Pančićeva omorika je od velikog značaja u hortikulturi kao ukrasna biljka u baštama i parkovima. Veoma je cenjena u severnoj Evropi i Severnoj Americi zbog atraktivnog oblika krune i sposobnosti da raste na širokom spektru zemljišta, uključujući i alkalno, glineno, kiselo i peskovito. Takođe se sade šume omorike kao sirovina za proizvodnju drveta, papira, mada je za tu upotrebu, zbog svog sporog rasta, manje važno od npr. norveške smrče i dr. vrsta.
Literatura
- Gostuški,R: Lečenje lekovitim biljem, Narodna knjiga, Beograd, 1979.
- Grlić, Lj: Enciklopedija samoniklog jestivog bilja, August Cesarec, Zagreb, 1986.
- Jančić, R: Lekovite biljke sa ključem za određivanje, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
- Jančić, R: Botanika farmaceutika, Službeni list SCG, Beograd, 2004.
- Jančić, R: Sto naših najpoznatijih lekovitih biljaka, Naučna knjiga, Beograd, 1988.
- Kojić, M, Stamenković, V, Jovanović, D: Lekovite biljke jugoistične Srbije, ZUNS, Beograd 1998.
- Marin, P, Tatić, B: Etimološki rečnik, NNK Internacional, Beograd, 2004.
- Mindel, E: Vitaminska biblija, FaMilet, 1997.
- Stamenković, V: Naše neškodljive lekovite biljke, Trend, Leskovac
- Tucakov, J: Lečenje biljem, Rad, Beograd, 1984.
- Šilić, Č:Atlas drveća i grmlja, ZUNS Sarajevo i ZUNS Beograd, 1990.
