Razlika između izmena na stranici „Hylidae”
(→Način života) |
|||
| (7 međuizmena istog korisnika nije prikazano) | |||
| Red 1: | Red 1: | ||
| − | <div class="info">[[Slika: | + | <div class="info">[[Slika:DSCF6732.jpg|350px|d|mini|[[Hyla arborea]]]] |
*Regnum: Animalia ([[životinje]]) | *Regnum: Animalia ([[životinje]]) | ||
*Phylum: Chordata ([[hordati]]) | *Phylum: Chordata ([[hordati]]) | ||
*Subphylum: Vertebrata ([[kičmenjaci]]) | *Subphylum: Vertebrata ([[kičmenjaci]]) | ||
*Classis: Amphibia ([[vodozemci]]) | *Classis: Amphibia ([[vodozemci]]) | ||
| + | *Podklasa [[Lissamphibia]] | ||
| + | *Infraklasa [[Batrachia]] | ||
*Ordo: ''Anura'' ([[žabe]]) | *Ordo: ''Anura'' ([[žabe]]) | ||
*Familia '''Kreketuše''' (''Hylidae'') | *Familia '''Kreketuše''' (''Hylidae'') | ||
</div> | </div> | ||
| + | [[Slika:DSCF6733.jpg|350px|d|mini|Hyla arborea]] | ||
'''Kreketuše''' ili '''gatalinke''' (''Hylidae'') je jedna od najvećih porodica [[žabe|žaba]] sa 49 rodova i više od 800 vrsta za koju je karakteristično oglašavanje, kreketanjem i arborealni način života. U Evropi živi samo jedna vrsta [[gatalinka]] ili kreketuša (''Hyla arborea''). | '''Kreketuše''' ili '''gatalinke''' (''Hylidae'') je jedna od najvećih porodica [[žabe|žaba]] sa 49 rodova i više od 800 vrsta za koju je karakteristično oglašavanje, kreketanjem i arborealni način života. U Evropi živi samo jedna vrsta [[gatalinka]] ili kreketuša (''Hyla arborea''). | ||
==Osobine== | ==Osobine== | ||
| Red 18: | Red 21: | ||
Uglavnom se hrane [[insekti]]ma i drugim [[beskičmenjaci]]ma, ali neke vrste mogu jedu i sitne kičmenjake. | Uglavnom se hrane [[insekti]]ma i drugim [[beskičmenjaci]]ma, ali neke vrste mogu jedu i sitne kičmenjake. | ||
| + | ==Stanište | ||
| + | Najraznovrsnije su u tropskim i suptropskim kišnim šumama, posebno u amazonskim kišnim šumama gde je moguće naći oko 40 vrsta zajedno. Brojne su i u planinskim šumama, posebno u Meksiku, Centralnoj Americi i Novoj Gvineji, kao i u primorskim šumama jugoistočnog Brazila i u nizijskim šumama severne Australije i Nove Gvineje. | ||
| + | U Australiji neke vrste roda Litoria i sve vrste roda Cyclorana, i rod Pternohyla u Meksiku, naseljavaju livade i pustinje sa kopnenim ili podzemnim načinom života. | ||
| + | Članovi podfamilije Pseudinae su akvatični organizmi. | ||
| + | Tokom dana većina kreketuša se skriva na drveću, ispod labave kore drveta, na naličju lista ili u bromelidama | ||
| + | ==Stanište== | ||
| + | Najraznovrsnije su u tropskim i suptropskim kišnim šumama, posebno u amazonskim kišnim šumama gde je moguće naći oko 40 vrsta zajedno. Brojne su i u planinskim šumama, posebno u Meksiku, Centralnoj Americi i Novoj Gvineji, kao i u primorskim šumama jugoistočnog Brazila i u nizijskim šumama severne Australije i Nove Gvineje. | ||
| + | U Australiji neke vrste roda [[Litoria]] i sve vrste roda [[Cyclorana]], i rod [[Pternohyla]] u Meksiku, naseljavaju livade i pustinje sa kopnenim ili podzemnim načinom života. | ||
| + | Članovi podfamilije [[Pseudinae]] su akvatični organizmi. | ||
| + | Tokom dana većina kreketuša se skriva na drveću, ispod labave kore drveta, na naličju lista ili u bromelidama | ||
| + | ==Rasprostranjenost== | ||
| + | Veći deo Novog Sveta, Austrailja i Nova Gvineja i diskontinuirano Evroazija. | ||
| + | Familija je distribuirana kontinuirano na prostoru većeg dela novog sveta, uključujući i Karibe, ali ne naseljavaju severnoamerički Arktik i južni deo južne Amerike. | ||
| + | Široko je rasprostranjena u Australiji i Novoj Gvineju, a dve vrste naseljavaju Bizmarkov arhipelag i Solomonska ostrva. | ||
| + | Nekoliko vrsta roda Hyla su prisutni u Evropi, jugozapadnoj Aziji, diskontinuirano u istočnoj Aziji (uključujući i Japanski arhipelag), Mediteran i severnu Afriku kao i Azori, Madera i Kanarska ostrva u Atlanskom Okeanu. | ||
| + | Neke australijske vrste su introdukovane u Novu Kaledoniju i Novi Zeland, a neke severnoameričke vrste su introdukovane na Karibska ostrva. Jedna karibska vrsta je introdukovana na Floridu | ||
| + | |||
| + | ==Razmnožavanje== | ||
| + | Ženke polažu jaja na različite lokacije, zavisno od vrste. Mnoge vrste jaja polažu u bare ili barice koje nastaju u rupama stabala, dok druge koriste [[bromelije]] ili druge vrste biljaka na čijim se delovima nakuplja voda. Nekoliko vrsta lepi jaja za čvrstu podlogu u brzim potocima. Kod nekih vrsta sreću se vrlo neobične adaptacije vezane za polaganje jaja. Tako, ženke [[žaba torbarka|žabe torbarke]] (''Gastrotheca marsupiata'') nose oplođena jaja u kožnoj kesi na leđima. Iz te kese izlaze punoglavci, a kod vrste ''[[Gastrotheca ovifera]]'' u njoj se odvija [[metamorfoza]] i napuštaju je mlade preobražene jedinke. | ||
| + | ==Sistematika i konzervacioni status== | ||
| + | Destrukcija staništa ugrožava opstanak mnogih kreketuša. Ovo je naročito prisutno u planinskim regionima, i u oblastima tropskih šuma. Gljiva Chytrid je takodje odgovorna za drastično smanjenje ili izumiranje mnogih vrsta kao što su Hyla calypsa i Hyla xanthosticta u centralnoj Americi i Nyctimystes dayi i najmanje još tri vrste roda [[Litoria]] u severoistočnoj Australiji. | ||
| + | |||
| + | Familija uključuje 5 subfamilija: | ||
| + | * [[Hemiphractinae]] – 5 rodova, 71 vrsta | ||
| + | * [[Hylinae]] – 26 rodova, više od 500 vrsta | ||
| + | * [[Pelodryadinae]] – 3 roda, oko 150 vrsta | ||
| + | * [[Phyllomedusinae]] – 5 rodova, 70 vrsta | ||
| + | * [[Pseudinae]] – 2 roda, 7 vrsta | ||
| + | |||
| + | Destrukcija staništa ugrožava mnoge predstavnike ove familije, posebno u planinskim regionima gde mnoge vrste imaju ograničeno rasprostranjenje. Neke od vrsta Hyla, Plectrohyla i Ptychohyla nisu viđene u poslednjnih nekoliko godina u oblastima gde je prisutno zagađenje potoka, a bile su prisutne pre zagađenja. Isto tako, konverzija suvih tropskih šuma u agrikulturna područja je limitirala u velikoj meri distribuciju vrsta poput Triprion spatulatus. Hitrid gljiva je takođe odgovorna za drastični pad ili pak nestanak mnogih vrsta kao što su Hyla calypsa i [[Hyla xanthosticta]] u Centralnoj Americi i [[Nyctimystes dayi]] i još najmanje 3 vrste roda Litoria u severonoistočnoj Australiji. | ||
| − | |||
Do nedavno je porodica ''Hylidae'' deljena na 4 podporodice, ali po poslednjoj reviziji taksonomije ove familije izvršenoj 2005. od strane grupe naučnika: Faivovich, Haddad, Garcia, Frost, Campbell i Wheeler, deli se na tri podporodice: | Do nedavno je porodica ''Hylidae'' deljena na 4 podporodice, ali po poslednjoj reviziji taksonomije ove familije izvršenoj 2005. od strane grupe naučnika: Faivovich, Haddad, Garcia, Frost, Campbell i Wheeler, deli se na tri podporodice: | ||
| Red 48: | Red 80: | ||
{{Potpis2}}[[Kategorija:Kičmenjaci]][[Kategorija:Vodozemci]] | {{Potpis2}}[[Kategorija:Kičmenjaci]][[Kategorija:Vodozemci]] | ||
| + | [[Kategorija:Biogeografija]] | ||
| + | {{Coccinella potpis}} | ||
Najnovija izmena na datum 4. novembar 2012. u 19:04
- Regnum: Animalia (životinje)
- Phylum: Chordata (hordati)
- Subphylum: Vertebrata (kičmenjaci)
- Classis: Amphibia (vodozemci)
- Podklasa Lissamphibia
- Infraklasa Batrachia
- Ordo: Anura (žabe)
- Familia Kreketuše (Hylidae)
Kreketuše ili gatalinke (Hylidae) je jedna od najvećih porodica žaba sa 49 rodova i više od 800 vrsta za koju je karakteristično oglašavanje, kreketanjem i arborealni način života. U Evropi živi samo jedna vrsta gatalinka ili kreketuša (Hyla arborea).
Sadržaj
Osobine
Na vrhovima prstiju prednjih i zadnjih nogu imaju jastučasta proširenja kojima se pripajaju za podlogu. Pripajanju za podlogu pomažu im lepljiva donja strana glave i trbuha pa se mogu dobro držati i na lišću. Većina je zelene ili zeleno-smeđe boje kako bi se dobro uklopile u okolinu. Punoglavci nekih vrsta su jarkih boja, što je inače retko kod žaba.
Žlezde vrste Phyllomedusa bicolor proizvode sekret koji sadrži otrovne peptide. Domoroci Južne Amerike koriste taj sekret da bi izazvali stanje euforije i tako poboljšali svoje veštine za lov.
Mađu najbizarnijim gatalinkama su rodovi Triprion i Trachycephalus kojima su kosti lobanje spojene u vidu kacige. Određene vrste ovih rodova koriste glave kako bi blokirale ulaz u svoje jazbine i time smanjile gubitak vode isparavanjem.
Način života, ishrana
Jastučasta proširenja na vrhovima prstiju im pomažu da se lako penju po drveću (vode pretežno arborealni način života), a mogu da žive i na različitom biljnom zelenilu. Mnoge vrste žive na drveću, mada ima i terestičnih kao i poluvodenih vrsta pa čak i onih koje žive pod zemljom.
Uglavnom se hrane insektima i drugim beskičmenjacima, ali neke vrste mogu jedu i sitne kičmenjake. ==Stanište Najraznovrsnije su u tropskim i suptropskim kišnim šumama, posebno u amazonskim kišnim šumama gde je moguće naći oko 40 vrsta zajedno. Brojne su i u planinskim šumama, posebno u Meksiku, Centralnoj Americi i Novoj Gvineji, kao i u primorskim šumama jugoistočnog Brazila i u nizijskim šumama severne Australije i Nove Gvineje. U Australiji neke vrste roda Litoria i sve vrste roda Cyclorana, i rod Pternohyla u Meksiku, naseljavaju livade i pustinje sa kopnenim ili podzemnim načinom života. Članovi podfamilije Pseudinae su akvatični organizmi. Tokom dana većina kreketuša se skriva na drveću, ispod labave kore drveta, na naličju lista ili u bromelidama
Stanište
Najraznovrsnije su u tropskim i suptropskim kišnim šumama, posebno u amazonskim kišnim šumama gde je moguće naći oko 40 vrsta zajedno. Brojne su i u planinskim šumama, posebno u Meksiku, Centralnoj Americi i Novoj Gvineji, kao i u primorskim šumama jugoistočnog Brazila i u nizijskim šumama severne Australije i Nove Gvineje. U Australiji neke vrste roda Litoria i sve vrste roda Cyclorana, i rod Pternohyla u Meksiku, naseljavaju livade i pustinje sa kopnenim ili podzemnim načinom života. Članovi podfamilije Pseudinae su akvatični organizmi. Tokom dana većina kreketuša se skriva na drveću, ispod labave kore drveta, na naličju lista ili u bromelidama
Rasprostranjenost
Veći deo Novog Sveta, Austrailja i Nova Gvineja i diskontinuirano Evroazija. Familija je distribuirana kontinuirano na prostoru većeg dela novog sveta, uključujući i Karibe, ali ne naseljavaju severnoamerički Arktik i južni deo južne Amerike. Široko je rasprostranjena u Australiji i Novoj Gvineju, a dve vrste naseljavaju Bizmarkov arhipelag i Solomonska ostrva. Nekoliko vrsta roda Hyla su prisutni u Evropi, jugozapadnoj Aziji, diskontinuirano u istočnoj Aziji (uključujući i Japanski arhipelag), Mediteran i severnu Afriku kao i Azori, Madera i Kanarska ostrva u Atlanskom Okeanu. Neke australijske vrste su introdukovane u Novu Kaledoniju i Novi Zeland, a neke severnoameričke vrste su introdukovane na Karibska ostrva. Jedna karibska vrsta je introdukovana na Floridu
Razmnožavanje
Ženke polažu jaja na različite lokacije, zavisno od vrste. Mnoge vrste jaja polažu u bare ili barice koje nastaju u rupama stabala, dok druge koriste bromelije ili druge vrste biljaka na čijim se delovima nakuplja voda. Nekoliko vrsta lepi jaja za čvrstu podlogu u brzim potocima. Kod nekih vrsta sreću se vrlo neobične adaptacije vezane za polaganje jaja. Tako, ženke žabe torbarke (Gastrotheca marsupiata) nose oplođena jaja u kožnoj kesi na leđima. Iz te kese izlaze punoglavci, a kod vrste Gastrotheca ovifera u njoj se odvija metamorfoza i napuštaju je mlade preobražene jedinke.
Sistematika i konzervacioni status
Destrukcija staništa ugrožava opstanak mnogih kreketuša. Ovo je naročito prisutno u planinskim regionima, i u oblastima tropskih šuma. Gljiva Chytrid je takodje odgovorna za drastično smanjenje ili izumiranje mnogih vrsta kao što su Hyla calypsa i Hyla xanthosticta u centralnoj Americi i Nyctimystes dayi i najmanje još tri vrste roda Litoria u severoistočnoj Australiji.
Familija uključuje 5 subfamilija:
- Hemiphractinae – 5 rodova, 71 vrsta
- Hylinae – 26 rodova, više od 500 vrsta
- Pelodryadinae – 3 roda, oko 150 vrsta
- Phyllomedusinae – 5 rodova, 70 vrsta
- Pseudinae – 2 roda, 7 vrsta
Destrukcija staništa ugrožava mnoge predstavnike ove familije, posebno u planinskim regionima gde mnoge vrste imaju ograničeno rasprostranjenje. Neke od vrsta Hyla, Plectrohyla i Ptychohyla nisu viđene u poslednjnih nekoliko godina u oblastima gde je prisutno zagađenje potoka, a bile su prisutne pre zagađenja. Isto tako, konverzija suvih tropskih šuma u agrikulturna područja je limitirala u velikoj meri distribuciju vrsta poput Triprion spatulatus. Hitrid gljiva je takođe odgovorna za drastični pad ili pak nestanak mnogih vrsta kao što su Hyla calypsa i Hyla xanthosticta u Centralnoj Americi i Nyctimystes dayi i još najmanje 3 vrste roda Litoria u severonoistočnoj Australiji.
Do nedavno je porodica Hylidae deljena na 4 podporodice, ali po poslednjoj reviziji taksonomije ove familije izvršenoj 2005. od strane grupe naučnika: Faivovich, Haddad, Garcia, Frost, Campbell i Wheeler, deli se na tri podporodice:
1. Pelodryadinae, koja naseljava Australiju i Novu Gvineju; sastoji se od 160 vrsta podeljenih u tri roda:
2. Phyllomedusinae, rasprostranjene u Meksiku i Južnoj Americi; sastoji se od 7 rodova:
3. Hylinae je podfamilija sa najširim arealom rasprostranjenja: Severna, Srednja i Južna Amerika, Evroazija i Sverena Afrika; pripadaju joj gotovo 200 vrsta
- spisak rodova i vrsta na AmphibiaWeb
| Vodozemci na Internetu |
|---|
| AmphibiaWeb |
| Vodozemci Srbije |
| PMF - biologija NS |
| БСЭ |
| AnimalDiversity Web |
| Amphibians and Reptiles of Europe |
| Tree of Life |
| Amphibian Species |
Literatura
- Brem, A., E.: Život životinja, Prosvjeta, Zagreb, 1982.
- Marcon, E., Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
- Radović, I., Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.
