Patuljasta kleka

Juniperus

Patuljasta kleka, klečica (lat. Juniperus sibirica) je zimzeleni žbunasti iz familije Cupressaceae. Neki botaničari je smatraju podvrstom ili varijetetom obične kleke (Juniperus communis).

• Sinonimi:
• Juniperus nana Willd.
• Juniperus communis L. subsp. alpina (Neilr.) Čelak
• J. communis L. subsp. nana Syme.
• J. communis L. var. montana Ait.

Taksonomija

• carstvo: Plantae
• razdeo: Pinophyta
• klasa: Pinopsida
• red: Pinales
• familija: Cupressaceae
• rod: Juniperus
• vrsta: J. sibirica

Opis biljke

Nizak, žbun visine od 30 do 60 cm (najviše do 1m) sa tankim, gustim i razgranatim granama koje su polegle po zemlji. Kora je tanka i sive boje. Listovi, četine (iglice), pršljenasto raspoređene, guste dužine 4-10 mm, a širine 1-2 mm. Kraće su i mekše od četina obične kleke (Juniperus communis). Osim toga, četine patuljaste kleke su zašiljenog vrha, povijene ka grančici. Cveta u kasno proleće. Plod je bobičasta šišarka (galbulus) mesnata, okrugla i modrocrne boje. Seme je trouglasto i smeđe boje.

Stanište i rasprostranjenost

Raste na planinskim rudinama subalpskog i alpskog pojasa Evrope, Azije i Severne Amerike. Pokriva ogromna prostranstva i penje se do najviših planinskih vrhova. U Srbiji je rasprostranjena po najvišim delovima Suve i Stare planine, Besne Kobile, Golije, Kopaonika, Šare i Prokletija.

Biologija

Veoma je otporna na jake vetrove i niske temperature. Može da doživi veliku starost i vrlo sporo raste. Razmnožava se semenom i vegetativno.

Lekovito dejstvo i upotreba

Koristi se kao obična kleka.

Literatura

• Gostuški,R: Lečenje lekovitim biljem, Narodna knjiga, Beograd, 1979.
• Jančić, R: Lekovite biljke sa ključem za određivanje, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
• Jančić, R: Botanika farmaceutika, Službeni list SCG, Beograd, 2004.
• Jančić, R: Sto naših najpoznatijih lekovitih biljaka, Naučna knjiga, Beograd, 1988.
• Marin, P, Tatić, B: Etimološki rečnik, NNK Internacional, Beograd, 2004.
• Tucakov, J: Lečenje biljem, Rad, Beograd, 1984.
• Šilić, Č: Atlas drveća i grmlja, IP Svjetlost ZUNS, Sarajevo i ZUNS Beograd, 1990.

Snežana Trifunović, dipl. biolog