Sekretorna tkiva
Sekretorna tkiva (žlezdana tkiva) su vrsta složenih trajnih biljnih tkiva sa sposobnošću stvaranja sekreta. Sekreti su proizvodi metabolizma koji se mogu sakupljati u biljnom telu ili izlučivati van njega.
Tipovi sekrecije i sekretornih tkiva
Razlikuju se dva tipa sekrecije:
- intracelularna sekrecija pri kojoj sekret biva izlučen iz protoplasta u nakuplja se ili u uljnoj kesici (ekstraplazmatska kesica) ili u vakuoli;
- ekstracelularna sekrecija pri kojoj se sekreti izlučuju iz ćelije u spoljašnju sredinu.
Ako se sekreti sakupljaju i ostaju bilo u ćeliji bilo u posebnim prostorima (intercelularima), cevima ili kanalima, kao što su npr. mlečne cevi, kod familije mlečika (Euphorbiaceae) i smolni kanali (kod četinara), onda se radi o endogenim sekretornim tkivima.
Izlučivanje sekreta kroz ćelijski zid van biljnog tela, određuje egzogena sekretorna tkiva i ćelije, ostvaruje se pomoću žlezdanih ćelija koje grade posebne strukture:
- žlezdane dlake
- nektarije,
- hidatode i dr.
Nektarije su žlezde koje izlučuju sladak sok (nektar), koji ima važnu ulogu u oprašivanju cvetova. Voda se izlučuje iz biljke pomoću hidatoda. Izlučivanje vode u kapima naziva se gutacija (biljna rosa).
Literatura:
- Vujaklija, M: Leksikon stranih reči i izraza, Prosveta, Beograd
- Grozdanović-Radovanović, Jelena: Citologija, ZUNS, Beograd, 2000
- Nešković Mirjana, Konjević R, Ćulafić Ljubinka (2002): Fiziologija biljaka, NNK, Beograd
- Šerban, M, Nada: Ćelija - strukture i oblici, ZUNS, Beograd, 2001
- Sarić, M. (1975): Fiziologija biljaka, Naučna knjiga, Beograd
- Blaženčić, Jelena (1990): Praktikum iz anatomije biljaka sa osnovama mikroskopske tehnike,Naučna knjiga, Beograd
- Janjatović, V. (1988), Botanika, Novi Sad
- Jančić, R: Sto naših najpoznatijih lekovitih biljaka, Naučna knjiga, Beograd, 1988.
- Jančić, R: Lekovite biljke sa ključem za određivanje, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
- Kojić, M: Botanika, Naučna knjiga, Beograd, 1989.
- Kojić, M: Fiziološka ekologija kulturnih biljaka, Naučna knjiga, Beograd, 1987.
- Marinković, R, Tatić, B, Blaženčić, J: Morfologija biljaka, Beograd, 1979.
- Nikolić,R, Pavlović, S, Živanović, P. (1989): Praktikum iz anatomije biljaka, Meidicnska knjiga, Beograd-Zagreb
- Tatić, B, Petković, V. (1998): Morfologija biljaka, ZUNS, Beograd
