Razlika između izmena na stranici „Žiroliki crvi”
(→Polni sistem) |
|||
| (6 međuizmena istog korisnika nije prikazano) | |||
| Red 1: | Red 1: | ||
[[Slika:Acorn hzoom.jpg|300px|right|mini]] | [[Slika:Acorn hzoom.jpg|300px|right|mini]] | ||
| − | '''Žiroliki crvi''' (lat. ''Enteropneusta'') su crvolike [[životinje]] iz filuma [[poluhordati|poluhordata]]. Žive solitarno rijući po dnu priobalnog dela mora ili ukopavajući se u jame. Telo ime je izduženo i njegov prednji deo (rilica) podseća na žir po čemu su i dobili naziv. Veličina tela im obično iznosi nekoliko centimetara mada ima vrsta koje dostižu i 2,5 m. Najveći broj vrsta iz tipa poluhordata pripada ovoj grupi (klasi) životinja. | + | '''Žiroliki crvi''' (lat. ''Enteropneusta'') su [[beskičmenjaci]], crvolike [[životinje]] iz filuma [[poluhordati|poluhordata]]. Žive solitarno rijući po dnu priobalnog dela mora ili ukopavajući se u jame. Telo ime je izduženo i njegov prednji deo (rilica) podseća na žir po čemu su i dobili naziv. Veličina tela im obično iznosi nekoliko centimetara mada ima vrsta koje dostižu i 2,5 m. Najveći broj vrsta iz tipa poluhordata pripada ovoj grupi (klasi) životinja. |
| − | Žiroliki crvi, kao svi poluhordati, pokazuju sličnosti sa | + | Žiroliki crvi, kao svi poluhordati, pokazuju sličnosti sa [[bodljokošci]]ma i [[hordati]]ma (vidi [[poluhordati]]). |
== Telesni regioni == | == Telesni regioni == | ||
| Red 48: | Red 48: | ||
===Polni sistem=== | ===Polni sistem=== | ||
| − | Polni sistem je smešten u srednjem delu trupa bočno od creva i sastoji se od: | + | Odvojenih su polova (episkopalni), mada ima vrsta koje se razmnožavaju bespolnim putem. Polni sistem je smešten u srednjem delu trupa bočno od creva i sastoji se od: |
| − | *gonada | + | *parnih gonada |
*kanala preko kojih gonade komuniciraju sa spoljašnjom sredinom. | *kanala preko kojih gonade komuniciraju sa spoljašnjom sredinom. | ||
| − | Odvojenih su polova, a razviće se odvija metamorfozom preko larve tornarije koja je slična larvi bodljokožaca. | + | Odvojenih su polova, a razviće se odvija [[M|metamorfozom]] preko larve tornarije koja je slična larvi bodljokožaca. |
== Literatura == | == Literatura == | ||
| Red 58: | Red 58: | ||
*Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986. | *Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986. | ||
*Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001. | *Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001. | ||
| + | [[Kategorija:Poluhordati]] | ||
| + | [[Kategorija:Životinje]] | ||
| + | [[Kategorija:Hordati]] | ||
| − | + | {{potpis2}} | |
| − | {{ | ||
Najnovija izmena na datum 24. maj 2013. u 18:35
Žiroliki crvi (lat. Enteropneusta) su beskičmenjaci, crvolike životinje iz filuma poluhordata. Žive solitarno rijući po dnu priobalnog dela mora ili ukopavajući se u jame. Telo ime je izduženo i njegov prednji deo (rilica) podseća na žir po čemu su i dobili naziv. Veličina tela im obično iznosi nekoliko centimetara mada ima vrsta koje dostižu i 2,5 m. Najveći broj vrsta iz tipa poluhordata pripada ovoj grupi (klasi) životinja.
Žiroliki crvi, kao svi poluhordati, pokazuju sličnosti sa bodljokošcima i hordatima (vidi poluhordati).
Sadržaj
Telesni regioni
Telo im je podeljeno na tri regiona:
- rilicu (proboscis);
- ogrlicu (kratko zadebljanje oko vrata) na čijoj se ventralnoj strani nalaze usta;
- trup koji je spljošten i na njemu se nalazi dva niza škržnih proreza.
Na leđnjoj strani ždrela obrazuje se šuplja evaginacija, stomohorda, koja se pruža ka napred ulazeći u rilicu. Slična je notohordi kod hordata od koje se razlikuje po tome što nema potpornu ulogu i što je u vezi sa crevom.
Celom je dobro razvijen i nalazi se u svim telesnim regionima i to tako što je u ogrlici i trupu paran, dok je u rilici neparan zbog razvića mišića.
Unutrašnja građa
Crevo i organi za izlučivanje
Crevo počinje ustima koja se nastavljaju na ždrelo i može se podeliti na:
- škržni deo
- jetreni deo.
Škržni deo obuhvata ždrelo koje ima dvostruku funkciju:
- respiratornu jer se preko škržnih proreza obavlja razmena gasova i voda izlazi u spoljašnju sredinu;
- transportuje hranljive materije ka crevu.
Jetreni deo creva je bogato snabdeven izraštajima sa žlezdanom funkcijom i završava se analnim otvorom na zadnjem kraju trupa.
Organi za izlučivanje su u vidu kanala: jednog u rilici i dva u ogrlici, preko kojih je celom u vezi sa spoljašnjom sredinom.
Krvni sistem
Otvorenog je tipa sa pravilnom cirkulacijom hemolimfe.
Sastoji se od:
- leđnog krvog suda u kome se hemolimfa kreće prema napred;
- trbušnog krvnog suda u kome je kretanje hemolimfe ka nazad;
- poprečnih sudova koji u predelu ogrlice spajaju leđni i trbušni sud;
- centralna lakuna koja predstavlja proširenje leđnog suda u predelu rilice;
- srce u vidu kontraktilnog meška.
Nervni sistem i čula
Sastoji se od:
- dorzalnog (leđnog) nervnog stabla koje je jače razvijeno i u predelu rilice je cevasto (kao kod hordata);
- ventralnog (trbušnog) nervnog stabla;
- poprečnih komisura koje u oblasti rilice spajaju dorzalno i ventralno stablo.
Čula ne postoje osim što se u epitelu nalaze fotoreceptorne ćelije.
Polni sistem
Odvojenih su polova (episkopalni), mada ima vrsta koje se razmnožavaju bespolnim putem. Polni sistem je smešten u srednjem delu trupa bočno od creva i sastoji se od:
- parnih gonada
- kanala preko kojih gonade komuniciraju sa spoljašnjom sredinom.
Odvojenih su polova, a razviće se odvija metamorfozom preko larve tornarije koja je slična larvi bodljokožaca.
Literatura
- Mariček, magdalena, Ćurčić, B, Radović, I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1986.
- Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
- Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.
