Razlika između izmena na stranici „Žiroliki crvi”
Idi na navigaciju
Idi na pretragu
(New page: Žiroliki crvi (Enteropneusta) su crvolike životinja iz filuma poluhordata. Žive solitarno rijući po dnu priobalnog dela mora ili ukopavajući se u jame. Telo ime je izduženo i njegov ...) |
|||
| Red 1: | Red 1: | ||
| − | Žiroliki crvi (Enteropneusta) su crvolike | + | '''Žiroliki crvi''' (lat. ''Enteropneusta'') su crvolike [[životinje]] iz filuma [[poluhordati|poluhordata]]. Žive solitarno rijući po dnu priobalnog dela mora ili ukopavajući se u jame. Telo ime je izduženo i njegov prednji deo (rilica) podseća na žir po čemu su i dobili naziv. Veličina tela im obično iznosi nekoliko centimetara mada ima vrsta koje dostižu i 2,5 m. Najveći broj vrsta iz tipa poluhordata pripada ovoj grupi (klasi) životinja. |
| − | Žiroliki crvi, kao svi poluhordati, pokazuju sličnosti sa bodljokošcima i hordatima (vidi poluhordati). | + | Žiroliki crvi, kao svi poluhordati, pokazuju sličnosti sa bodljokošcima i hordatima (vidi [[poluhordati]]). |
| − | + | == Telesni regioni == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Telo im je podeljeno na tri regiona: | Telo im je podeljeno na tri regiona: | ||
| + | *[[R|rilicu]] (proboscis); | ||
| + | *ogrlicu (kratko zadebljanje oko vrata) na čijoj se ventralnoj strani nalaze usta; | ||
| + | *trup koji je spljošten i na njemu se nalazi dva niza škržnih proreza. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Na leđnjoj strani ždrela obrazuje se šuplja evaginacija, stomohorda, koja se pruža ka napred ulazeći u rilicu. Slična je notohordi kod hordata od koje se razlikuje po tome što nema potpornu ulogu i što je u vezi sa crevom. | Na leđnjoj strani ždrela obrazuje se šuplja evaginacija, stomohorda, koja se pruža ka napred ulazeći u rilicu. Slična je notohordi kod hordata od koje se razlikuje po tome što nema potpornu ulogu i što je u vezi sa crevom. | ||
| − | Celom je dobro razvijen i nalazi se u svim telesnim regionima i to tako što je u ogrlici i trupu paran, dok je u rilici neparan zbog razvića mišića. | + | [[Celom]] je dobro razvijen i nalazi se u svim telesnim regionima i to tako što je u ogrlici i trupu paran, dok je u rilici neparan zbog razvića mišića. |
| − | |||
| − | + | == Unutrašnja građa== | |
| − | + | === Crevo i organi za izlučivanje=== | |
Crevo počinje ustima koja se nastavljaju na ždrelo i može se podeliti na: | Crevo počinje ustima koja se nastavljaju na ždrelo i može se podeliti na: | ||
| + | *škržni deo | ||
| + | *jetreni deo. | ||
| − | + | Škržni deo obuhvata [[Ž|ždrelo]] koje ima dvostruku funkciju: | |
| − | + | *respiratornu jer se preko škržnih proreza obavlja razmena gasova i voda izlazi u spoljašnju sredinu; | |
| − | Škržni deo obuhvata ždrelo koje ima dvostruku funkciju: | + | *transportuje hranljive materije ka crevu. |
| − | |||
| − | |||
Jetreni deo creva je bogato snabdeven izraštajima sa žlezdanom funkcijom i završava se analnim otvorom na zadnjem kraju trupa. | Jetreni deo creva je bogato snabdeven izraštajima sa žlezdanom funkcijom i završava se analnim otvorom na zadnjem kraju trupa. | ||
Organi za izlučivanje su u vidu kanala: jednog u rilici i dva u ogrlici, preko kojih je celom u vezi sa spoljašnjom sredinom. | Organi za izlučivanje su u vidu kanala: jednog u rilici i dva u ogrlici, preko kojih je celom u vezi sa spoljašnjom sredinom. | ||
| − | + | === Krvni sistem === | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Otvorenog je tipa sa pravilnom cirkulacijom hemolimfe. | Otvorenog je tipa sa pravilnom cirkulacijom hemolimfe. | ||
Sastoji se od: | Sastoji se od: | ||
| + | *leđnog krvog suda u kome se hemolimfa kreće prema napred; | ||
| + | *trbušnog krvnog suda u kome je kretanje hemolimfe ka nazad; | ||
| + | *poprečnih sudova koji u predelu ogrlice spajaju leđni i trbušni sud; | ||
| + | *centralna lakuna koja predstavlja proširenje leđnog suda u predelu rilice; | ||
| + | *srce u vidu kontraktilnog meška. | ||
| − | + | == Nervni sistem i čula == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Sastoji se od: | Sastoji se od: | ||
| + | *dorzalnog (leđnog) nervnog stabla koje je jače razvijeno i u predelu rilice je cevasto (kao kod hordata); | ||
| + | *ventralnog (trbušnog) nervnog stabla; | ||
| + | *poprečnih komisura koje u oblasti rilice spajaju dorzalno i ventralno stablo. | ||
| − | + | Čula ne postoje osim što se u [[epitel]]u nalaze [[fotoreceptorne ćelije]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | Čula ne postoje osim što se u | ||
| − | + | == Polni sistem == | |
| − | |||
Polni sistem je smešten u srednjem delu trupa bočno od creva i sastoji se od: | Polni sistem je smešten u srednjem delu trupa bočno od creva i sastoji se od: | ||
| + | *gonada | ||
| + | *kanala preko kojih gonade komuniciraju sa spoljašnjom sredinom. | ||
| − | |||
| − | |||
Odvojenih su polova, a razviće se odvija metamorfozom preko larve tornarije koja je slična larvi bodljokožaca. | Odvojenih su polova, a razviće se odvija metamorfozom preko larve tornarije koja je slična larvi bodljokožaca. | ||
| − | + | == Literatura == | |
| − | |||
*Mariček, magdalena, Ćurčić, B, Radović, I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1986. | *Mariček, magdalena, Ćurčić, B, Radović, I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1986. | ||
*Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986. | *Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986. | ||
*Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001. | *Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001. | ||
| + | |||
| + | [[Kategorija:beskičmenjaci]] | ||
| + | {{potpis}}{{dopuniti}} | ||
Izmena na datum 24. januar 2008. u 18:36
Žiroliki crvi (lat. Enteropneusta) su crvolike životinje iz filuma poluhordata. Žive solitarno rijući po dnu priobalnog dela mora ili ukopavajući se u jame. Telo ime je izduženo i njegov prednji deo (rilica) podseća na žir po čemu su i dobili naziv. Veličina tela im obično iznosi nekoliko centimetara mada ima vrsta koje dostižu i 2,5 m. Najveći broj vrsta iz tipa poluhordata pripada ovoj grupi (klasi) životinja.
Žiroliki crvi, kao svi poluhordati, pokazuju sličnosti sa bodljokošcima i hordatima (vidi poluhordati).
Sadržaj
Telesni regioni
Telo im je podeljeno na tri regiona:
- rilicu (proboscis);
- ogrlicu (kratko zadebljanje oko vrata) na čijoj se ventralnoj strani nalaze usta;
- trup koji je spljošten i na njemu se nalazi dva niza škržnih proreza.
Na leđnjoj strani ždrela obrazuje se šuplja evaginacija, stomohorda, koja se pruža ka napred ulazeći u rilicu. Slična je notohordi kod hordata od koje se razlikuje po tome što nema potpornu ulogu i što je u vezi sa crevom.
Celom je dobro razvijen i nalazi se u svim telesnim regionima i to tako što je u ogrlici i trupu paran, dok je u rilici neparan zbog razvića mišića.
Unutrašnja građa
Crevo i organi za izlučivanje
Crevo počinje ustima koja se nastavljaju na ždrelo i može se podeliti na:
- škržni deo
- jetreni deo.
Škržni deo obuhvata ždrelo koje ima dvostruku funkciju:
- respiratornu jer se preko škržnih proreza obavlja razmena gasova i voda izlazi u spoljašnju sredinu;
- transportuje hranljive materije ka crevu.
Jetreni deo creva je bogato snabdeven izraštajima sa žlezdanom funkcijom i završava se analnim otvorom na zadnjem kraju trupa.
Organi za izlučivanje su u vidu kanala: jednog u rilici i dva u ogrlici, preko kojih je celom u vezi sa spoljašnjom sredinom.
Krvni sistem
Otvorenog je tipa sa pravilnom cirkulacijom hemolimfe.
Sastoji se od:
- leđnog krvog suda u kome se hemolimfa kreće prema napred;
- trbušnog krvnog suda u kome je kretanje hemolimfe ka nazad;
- poprečnih sudova koji u predelu ogrlice spajaju leđni i trbušni sud;
- centralna lakuna koja predstavlja proširenje leđnog suda u predelu rilice;
- srce u vidu kontraktilnog meška.
Nervni sistem i čula
Sastoji se od:
- dorzalnog (leđnog) nervnog stabla koje je jače razvijeno i u predelu rilice je cevasto (kao kod hordata);
- ventralnog (trbušnog) nervnog stabla;
- poprečnih komisura koje u oblasti rilice spajaju dorzalno i ventralno stablo.
Čula ne postoje osim što se u epitelu nalaze fotoreceptorne ćelije.
Polni sistem
Polni sistem je smešten u srednjem delu trupa bočno od creva i sastoji se od:
- gonada
- kanala preko kojih gonade komuniciraju sa spoljašnjom sredinom.
Odvojenih su polova, a razviće se odvija metamorfozom preko larve tornarije koja je slična larvi bodljokožaca.
Literatura
- Mariček, magdalena, Ćurčić, B, Radović, I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1986.
- Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
- Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.
 |
Овај tekst treba dopuniti |
