Razlika između izmena na stranici „Apoptoza”
| Red 11: | Red 11: | ||
* [[nekroza]] (gr. ''necrosis'' = izumrlost),ispoljava se u nepovoljnim uslovimakada su ćelije izložene patološkim faktorima ili mehaničkim povredama | * [[nekroza]] (gr. ''necrosis'' = izumrlost),ispoljava se u nepovoljnim uslovimakada su ćelije izložene patološkim faktorima ili mehaničkim povredama | ||
*apoptoza koja se odvija u povoljnim uslovima tokom npr. [[embriogeneza|embriogeneze]] ili [[regeneracija|regeneracije]] tkiva, mada se može odvijati i u uslovima akutne infekcije ili hroničnih bolesti | *apoptoza koja se odvija u povoljnim uslovima tokom npr. [[embriogeneza|embriogeneze]] ili [[regeneracija|regeneracije]] tkiva, mada se može odvijati i u uslovima akutne infekcije ili hroničnih bolesti | ||
| + | ===Literatura=== | ||
| + | *Šerban, M, Nada: Ćelija - strukture i oblici, ZUNS, Beograd, 2001 | ||
| + | *Grozdanović-Radovanović, Jelena: Citologija, ZUNS, Beograd, 2000 | ||
| + | *Pantić, R, V: Biologija ćelije, Univerzitet u Beogradu, beograd, 1997 | ||
| + | *Diklić, Vukosava, Kosanović, Marija, Dukić, Smiljka, Nikoliš, Jovanka: Biologija sa humanom genetikom, Grafopan, Beograd, 2001 | ||
| + | *Petrović, N, Đorđe: Osnovi enzimologije, ZUNS, Beograd, 1998. | ||
| + | [[Kategorija:Biologija ćelije]] | ||
| + | {{potpis2}} | ||
| + | |||
{{radi se}} | {{radi se}} | ||
Izmena na datum 3. avgust 2010. u 20:58
Apoptoza (gr. apo+pto = opadanje lišća; apoptosis = raspadanje) ili programirana ćelijska smrt je deo životnog ciklusa ćelije koji omogućava normalan razvoj organizma. Prvi put su je opisali Glucksman i Saunders 50-tih godina XX veka. Stalan broj ćelija u organizmu održava se zahvaljujući dinamičkoj ravnoteži dva suprotna procesa: ćelijskoj deobi i ćelijskoj smrti. Da je jedan je od najproučavanijih procesa u višećelijskim organizmima govori podatak o broju naučnih radova posvećenih apoptozi, oko 10.000 za 10 godina. Apoptoza se odvija kako u normalnim fiziološkim uslovima (embriogeneza, diferencijacija, razvoj i regulacija imunog sistema) tako i u patološkim stanjima (delovanjem patoloških faktora ili mehaničkih povreda).
Oblici ćelijske smrti
Ćelijski ciklus se završava:
- ili deobom ćelije na dve kćerke ćelije, kroz koje ćelija produžava svoje trajanje
- ili starenjem i umiranjem.
Ćelije umiru kako tokom embriogeneze, morfogeneze i metamorfoze tako i unutar tkiva i organa u odraslom organizmu. U odraslom organizmu ćelije se razlikuju morfološki, po funkcijama koje obavljaju, a takođe i po fiziološkoj starosti. Iako sve potiču od jedne, oplođene jajne ćelije, u zavisnosti od tkiva i organa kojima pripadaju stare i umiru različitom brzinom i na različite načine.
Razlikuju se dva osnovna načina ćelijskog umiranja:
- nekroza (gr. necrosis = izumrlost),ispoljava se u nepovoljnim uslovimakada su ćelije izložene patološkim faktorima ili mehaničkim povredama
- apoptoza koja se odvija u povoljnim uslovima tokom npr. embriogeneze ili regeneracije tkiva, mada se može odvijati i u uslovima akutne infekcije ili hroničnih bolesti
Literatura
- Šerban, M, Nada: Ćelija - strukture i oblici, ZUNS, Beograd, 2001
- Grozdanović-Radovanović, Jelena: Citologija, ZUNS, Beograd, 2000
- Pantić, R, V: Biologija ćelije, Univerzitet u Beogradu, beograd, 1997
- Diklić, Vukosava, Kosanović, Marija, Dukić, Smiljka, Nikoliš, Jovanka: Biologija sa humanom genetikom, Grafopan, Beograd, 2001
- Petrović, N, Đorđe: Osnovi enzimologije, ZUNS, Beograd, 1998.
|
Tekst nije završen - radovi su u toku
|
