Cikorija
Cikorija je naziv roda Cichorium, kao i najrasprostranjenije vrste ovog roda — Cichorium intybus. Drugi nazivi ove vrste su vodopija, ženetrga, gologuza, gologuza divlja.
Naučno ime
Poreklo naučnog imena:
- roda od latiniziranog grčkog naziva za cikoriju kichorion
- vrste od latinskog naziva za cikoriju intybus.
Sinonimi:
- Cichorium silvestre
- Cichorium silvatica
- Inthybum erraticum
Opis biljke
Višegodišnja zeljasta biljka sa golim i u gornjem delu razgranatim stablom. Na vrhu stabla i grana nalaze se glavičaste cvasti, čiji jezičasti cvetovi mogu da budu plave, ružičaste ili bele boje.
Koren je vretenast i dubok i najčešće se koristi dok je nadzemni deo retko u upotrebi. Sakupljanje korena iz prirode vrši se u jesen kada ima najveću količinu inulina i gorkih glikozida.
Hemijski sastav droge
Kao droga najčešće se koristi koren (Cichorii radix), koji se sakuplja u jesen, a ređe nadzemni deo (Cichorii herba).
U korenu se nalazi:
- najviše inulina (20%);
- gorkih glikozida (oko 0,1%);
- saponina i dr.
Upotreba
Cikorija se uglavnom koristi u narodnoj medicini za lečenje oboljenja jetre, kao sredstvo za jačanje, pomaže varenje hrane i sastavni je deo mešavina za prolećno čišćenje organizma. Za jačanje organizma i protiv malokrvnosti upotrebljava se sok svežeg nadzemnog dela biljke. Čaj se priprema od osušenog korena i koristi kod bolesti jetre i žučnih puteva.
Koristi se i kao zamena za kafu (divka ili cigura) tako što se koren ispeče i samelje u prah a zatim skuva, procedi i gusti sadržaj se dodaje kafi u odnosu 3:1 (kafa:cikorija).
Literatura
- Gostuški,R: Lečenje lekovitim biljem, Narodna knjiga, Beograd, 1979.
- Grlić, Lj: Enciklopedija samoniklog jestivog bilja, August Cesarec, Zagreb, 1986.
- Djuk, A, Dž: Zelena apoteka, Politika, Beograd, 2005.
- Jančić, R: Lekovite biljke sa ključem za određivanje, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
- Jančić, R: Botanika farmaceutika, Službeni list SCG, Beograd, 2004.
- Jančić, R: Sto naših najpoznatijih lekovitih biljaka, Naučna knjiga, Beograd, 1988.
- Kojić, M, Stamenković, V, Jovanović, D: Lekovite biljke jugoistične Srbije, ZUNS, Beograd 1998.
- Marin, P, Tatić, B: Etimološki rečnik, NNK Internacional, Beograd, 2004.
- Mindel, E: Vitaminska biblija, FaMilet, 1997.
- Mišić Lj, Lakušić R: Livadske biljke, ZUNS Sarajevo, ZUNS Beograd , IP Svjetlost, 1990
- Stamenković, V: Naše neškodljive lekovite biljke, Trend, Leskovac
- Tucakov, J: Lečenje biljem, Rad, Beograd, 1984.
