Diferencijacija

Diferencijacija je proces u toku ontogenetskog razvića kojim se ćelije ili grupe ćelija menjaju morfološki i fiziološki čime se specijalizuju ѕa obavljanje određene funkcije. Dešava se isključivo u živim sistemima i njime se postiže raznovrsnost oblika, strukture i funkcije. Inicijalne ćelije su embrionalne ili meristemske ćelije, a ćelije koje nastaju od njih su najčešće složenije i sa smanjenom sposobnošću deobe. Kako proces diferencijacije odmiče i ćelija se približava završnom, adultnom obliku ona gubi mnoge opšte osobine među kojima i sposobnost deobe i postaje usko specijalizovana.

Svaki organizam je klon ćelija potomaka jedne jedine ćelije - oplođene jajne ćelije. Zato su sve njegove ćelije genetički identične, a razlike u njihovom fenotipu nastaju u toku procesa diferencijacije. Proces tokom razvića kojim od zigota nastaje veliki broj različitih vrsta ćelija naziva se citodiferencijacija. Proces kojim diferencijacijom ćelija nastaju tkiva je histogeneza.

Održanje ćelije u diferenciranom stanju omogućava ćelijska memorija. Mehanizmi ćelijske memorije mogu biti:

• citoplazmatski
• autokrini
• nukleusni

Literatura

• Ćurčić, B: Razviće životinja, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
• Mariček,Magdalena; Ćurčić,B; Radović,I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1996.
• Milin J. i saradnici: Embriologija, Univerzitet u Novom Sadu, 1997.
• Pantić, V:Biologija ćelije, Univerzitet u Beogradu, Beograd, 1997.
• Pantić, V: Embriologija, Naučna knjiga, beograd, 1989.
• Popović S: Embriologija čoveka, Dečije novine, Beograd, 1990.
• Trpinac, D: Histologija, Kuća štampe, Beograd, 2001.
• Šerban, M, Nada: Pokretne i nepokretne ćelije - uvod u histologiju, Savremena administracija, Beograd, 1995.