Razlika između izmena na stranici „Evolucija života”
(→Najvažniji stupnjevi evolucije) |
|||
| Red 1: | Red 1: | ||
{{Definicija}}Evolucija (lat. ''evolvere'' – razviti) je grana biologije koja proučava načela i razvoj živih bića tokom vremena. U osnovi tog razvoja su genetičke promene u populacijama koje prevazilaze životni vek jedinke i nasleđuju se kroz generacije. | {{Definicija}}Evolucija (lat. ''evolvere'' – razviti) je grana biologije koja proučava načela i razvoj živih bića tokom vremena. U osnovi tog razvoja su genetičke promene u populacijama koje prevazilaze životni vek jedinke i nasleđuju se kroz generacije. | ||
| − | Pojam evolucija se u biologiji koristi i u značenju evolucione istorije (filogenije) određenih organizama (npr. evolucija konja, primata i dr). | + | Pojam evolucija se u biologiji koristi i u značenju evolucione istorije (filogenije) određenih organizama (npr. evolucija konja, primata i dr).<blockquote>''Zašto je važno izučvati evoluciju kada se na mnoga pitanja u biologiji može odgovoriti bez znanja o evoluciji? Kako ptice lete? Kako određene biljke rastu u pustinji? Zašto deca liče na svoje roditelje? Na svako od ovih pitanja može se dati neposredan odgovor koji uključuje aerodinamiku, skladištenje i korišćenje vode od strane biljaka ili mehanizme nasleđivanja.'' ''Međutim, probajmo da ova pitanja postavimo drugačije. U čemu su ptice koje lete u prednosti? Po čemu se pustinjske biljke razlikuju od drugih biljaka? Kako dolazi do toga da svaka osoba ima jedinstvenu kombinaciju gena? Ako želimo da nađemo odgovore na pitanja koja zalaze dublje u razumevanje pojava, znanja iz evolucije su neophodna'' |
| − | + | '''''Kako su nastala sva ova živa bića na našoj planeti? Šta je prethodilo nastanku života?'''''</blockquote>Život je postao na Zemlji pre oko 4 milijarde godina i njegovoj pojavi je prethodila [[Abiogena evolucija|hemijska evolucija]]. | |
| − | '''''Kako su nastala sva ova živa bića na našoj planeti? Šta je prethodilo nastanku života?'''''</blockquote> | ||
| − | |||
| − | Život je postao na Zemlji pre oko 4 milijarde godina i njegovoj pojavi je prethodila [[Abiogena evolucija|hemijska evolucija]]. | ||
Evoluciju života možemo podeliti na dve osnovne faze: | Evoluciju života možemo podeliti na dve osnovne faze: | ||
| Red 13: | Red 10: | ||
2. biološku (biogenu). | 2. biološku (biogenu). | ||
| − | === Najvažniji stupnjevi evolucije === | + | ===Najvažniji stupnjevi evolucije=== |
| + | - Prema '''Oparin – Holdejnovoj teoriji''' biološkoj evoluciji je prethodila hemijska evolucija, pri kojoj su se obrazovali prvi hemijski molekuli kao preduslov za postanak živih organizama. | ||
| + | |||
| + | - U prvoj fazi hemijske evolucije dolazi do '''obrazovanja malih molekula''' (monomera) kao što su azotne baze, aminokiseline i monosaharidi. | ||
| + | |||
| + | - '''Polimerizacija''' je sledeći korak, obrazovanje većih i složenijih molekula, polimera (nukleinske kiseline, proteini i polisaharidi), od monomera. | ||
| + | |||
| + | - '''Prvo je nastala RNK''', kao prvi molekul koji je imao sposobnost da se udvaja i da nosi genetičku informaciju i istovremeno ima ulogu enzima. | ||
| + | |||
| + | RNK je, zahvaljujući svojoj enzimskoj aktivnosti, počela da povezuje aminokiseline pa su '''u sledećem koraku nastali proteini''' koji su preuzeli enzimsku ulogu od RNK. | ||
| + | |||
| + | - '''Kao treći po redu nastali su molekuli DNK''' , mnogo stabilniji od RNK. | ||
| + | |||
| + | - Svi organizmi koji danas žive na Zemlji imaju '''zajedničko poreklo''' | ||
| + | |||
| + | - '''Prve ćelije bile su prokariotske ćelije''' slične današnjim cijanobakterijama i bile su anaerobi | ||
| + | |||
| + | - Od prokariotskih ćelija prema '''endosimbiotskoj teoriji''' nastali su eukarioti | ||
| + | |||
| + | - '''<nowiki>''Veliko drvo života''</nowiki>''', svi danas postojeći ćelijski organizmi, deli se na tri osnovne grane: eubakterije (bakterije), arhebakterije (arhee) i eukariote. | ||
Izmena na datum 21. avgust 2019. u 11:52
Evolucija (lat. evolvere – razviti) je grana biologije koja proučava načela i razvoj živih bića tokom vremena. U osnovi tog razvoja su genetičke promene u populacijama koje prevazilaze životni vek jedinke i nasleđuju se kroz generacije. Pojam evolucija se u biologiji koristi i u značenju evolucione istorije (filogenije) određenih organizama (npr. evolucija konja, primata i dr).
Zašto je važno izučvati evoluciju kada se na mnoga pitanja u biologiji može odgovoriti bez znanja o evoluciji? Kako ptice lete? Kako određene biljke rastu u pustinji? Zašto deca liče na svoje roditelje? Na svako od ovih pitanja može se dati neposredan odgovor koji uključuje aerodinamiku, skladištenje i korišćenje vode od strane biljaka ili mehanizme nasleđivanja. Međutim, probajmo da ova pitanja postavimo drugačije. U čemu su ptice koje lete u prednosti? Po čemu se pustinjske biljke razlikuju od drugih biljaka? Kako dolazi do toga da svaka osoba ima jedinstvenu kombinaciju gena? Ako želimo da nađemo odgovore na pitanja koja zalaze dublje u razumevanje pojava, znanja iz evolucije su neophodna Kako su nastala sva ova živa bića na našoj planeti? Šta je prethodilo nastanku života?
Život je postao na Zemlji pre oko 4 milijarde godina i njegovoj pojavi je prethodila hemijska evolucija.
Evoluciju života možemo podeliti na dve osnovne faze:
1. predbiološku (abiogenu, hemijsku)
2. biološku (biogenu).
Najvažniji stupnjevi evolucije
- Prema Oparin – Holdejnovoj teoriji biološkoj evoluciji je prethodila hemijska evolucija, pri kojoj su se obrazovali prvi hemijski molekuli kao preduslov za postanak živih organizama.
- U prvoj fazi hemijske evolucije dolazi do obrazovanja malih molekula (monomera) kao što su azotne baze, aminokiseline i monosaharidi.
- Polimerizacija je sledeći korak, obrazovanje većih i složenijih molekula, polimera (nukleinske kiseline, proteini i polisaharidi), od monomera.
- Prvo je nastala RNK, kao prvi molekul koji je imao sposobnost da se udvaja i da nosi genetičku informaciju i istovremeno ima ulogu enzima.
RNK je, zahvaljujući svojoj enzimskoj aktivnosti, počela da povezuje aminokiseline pa su u sledećem koraku nastali proteini koji su preuzeli enzimsku ulogu od RNK.
- Kao treći po redu nastali su molekuli DNK , mnogo stabilniji od RNK.
- Svi organizmi koji danas žive na Zemlji imaju zajedničko poreklo
- Prve ćelije bile su prokariotske ćelije slične današnjim cijanobakterijama i bile su anaerobi
- Od prokariotskih ćelija prema endosimbiotskoj teoriji nastali su eukarioti
- ''Veliko drvo života'', svi danas postojeći ćelijski organizmi, deli se na tri osnovne grane: eubakterije (bakterije), arhebakterije (arhee) i eukariote.
