G

Gamet predstavlja specijalizovanu haploidnu ćeliju. Nastaje procesom gametogeneze kod organizama koji se razmnožavaju polno. Razlikuje se ženski i muški gameti. Ženski se još nazivaju i jajne ćelije, a muški spermatozoidi.

Gastrula je strupanj u razviću embriona koji ima tri sloja ćelija ili tzv. klicina lista: ektoderm, endoderm i mezoderm. Od klicinih listova se kasnije, u periodu organogeneze, oblikuju organi embriona.

Gastrulacija je proces kojim se pokretima blastomera formira troslojna gastrula.

Gen je deo DNK koji nosi informciju za sintezu jednog ili više proteinskih molekula. Prosečna dužina gena je od 400 do 1800 nukleotidnih parova. Gen eukariota se sastoji od kodirajućih regiona egzona i nekodirajućih umetnutih sekvenci introna. Kod prokariota geni ne sadrže introne.

Generacija je period razvića organizma od obrazovanja zigota do sticanja polne zrelosti kada taj organizam postaje sposoban da daje potomstvo.

Genotip u širem smislu je skup svih gena u jednoj telesnoj ćeliji. U užem smislu je to kombinacija alela na paru homologih hromozoma (jedan potiče od majke, a drugi od oca).

Genski fond (genofond) biološke vrste ili populacije predstavlja kompletan set pojedinačnih alela svih gena živih članova te vrste ili populacije.Može se definisati i kao skup gena u gametima jedinki koje obrazuju neku populaciju (vrstu).

Genski lokus - mesto na hromozomu gde se nalazi gen.

Genetički drift (slučajnost) kao faktor koji menja genetičku strukturu populacije, predstavlja slučajne promene učestalosti alela kroz generacije. Ako se od jedne velike populacije izdvoji manja grupa jedinki i oformi novu populaciju, ona ne mora biti ista već se čak može veoma razlikovati od matične populacije. U tako malobrojnoj populaciji su efekti genetičkog drifta najizraženiji.Ilustrativan primer za humane populacije je učestalost krvnih grupa kod Indijanaca u Sev. Americi. Većina tih Indijanaca ima krvnu grupu O, ali jedna izolovana grupa usled genetičkog drifta ima najučestaliju krvnu grupu A. Ova učestalost je veća ne samo u poređenju sa ostalim severnoameričkim Indijancima nego je veća i od učestalosti u bilo kojoj humanoj populaciji.

Genetički kod - tripleti nukleotida na DNA koji prenose informaciju za specifični redosled aminokiselina u sintezi proteina. Jezik za prenošenje genetičke poruke od DNK(gena) do proteina naziva se genetička šifra(kod), a sadržana je u redosledu baza na lancu DNK. Njegova je jedinica niz od tri nukleotida (triplet) DNK i on se u celini komplementarno prenosi na i-RNK (koja umesto timina ima uracil). Svaki triplet na i-RNK je kodon za jednu aminokiselinu, a niz međusobno povezanih aminokiselina čini polipeptidni lanac (protein).

Genomika je nauka koja se izučava strukturu i organizaciju genoma. Doživljava procvat prelaskom iz 20-tog u 21. vek kada se određuje primarna struktura (mapa) ljudskog genoma (2003), tačno 50 godina od otkrića strukture DNK od strane Votsona i Krika. Usko je povezana sa biotehnologijom i kompjuterskom tehnologijama.

Geografski informacioni sistem (GIS) je sistem za upravljanje prostornim podacima i njima pridruženim osobinama. U najstrožem smislu to je računarski sistem sposoban za integrisanje, skladištenje, uređivanje, analizu i prikaz geografskih informacija. U širem smislu GIS je oruđe „pametne karte“ koje ostavlja mogućnost korisnicima da postavljaju interaktivne upite (istraživanja koja stvara korisnik), analiziraju prostorne informacije i uređuju podatke. (http://sr.wikipedia.org/wiki)

Ginogeneza (grč. gyne – žena, genesis – poreklo), (pseudogamija) označava poseban način razvića jajeta, koje je oplođeno spermatozoidom, ali je njegova funkcija ograničena samo na aktivaciju razvića oplođenog jajeta. Novi organizam se razvija zahvaljujući neslednom materijalu jedra jajne ćelije. Često je praćena poliploidijom.

Gineceum je skup svih oplodnih listića (karpela) jednog cveta. prema broju oplodnih listića može biti:

• monokarpan, jedan karpel gradi gineceum
• polikarpan, gineceum je izgrađen od više oplodnih listića; ako svaki karpel gradi po jedan tučak onda je apokarpan, a ako svi oplodni listići srastaju zajedno u jedan tučak onda je sinkarpan gineceum.

Glikoza (glukoza) je prost šečer, monosaharid, koji sadrži 6 ugljenikovih atoma (heksoza). Nalazi se u krvi i njen transport u ćeliju reguliše hormon insulin. Jedini je oblik šećera koji životinjska ćelija koristi za dobijanje energije

Glioksizomi - vidi peroksizomi

Glogerovo pravilo - intezitet pigmentacije kod endoterma(toplokrvnih životinja) raste s temperaturom i vlažnošću.

Goldžijev kompleks se sastoji iz spljoštenih paralelno postavljenih krupnih vezikula (kao naslagani tanjiri) od kojih se odvajaju sitnije vezikule koje sadrže proizvodi lučenja ove organele. Uloga mu je u dozrevanju, obeležavanju i usmeravanju kretanja molekula ka tačnom odredištu u ćeliji: ka lizozomima, van ćelije (sekretorna uloga), ka ćel. membrani.

Gonangije specijalizovane jedinke u koloniji hidroidnih polipa u kojima se pupljenjem obrazuju mlade meduze. dalje

Gonohoristi su jednopolni organizmi koji stvaraju jednu vrstu polnih ćelija muške ili ženske gamete. Suprotno od hermafrodita.

Gustina populacije – kvantitativni izraz veličine populacije u odnosu na jedinicu prostora (površina ili zapremina). Iskazuje se brojem jedinki ili biomasom. Biomasa se koristi kada jedinke nisu iste veličine, a može se iraziti sirovom ili suvom težinom jedinki po jedinici prostora. Postoji opšta gustina populacije (izražena srednjom vrednosti broja jedinki (biomase) na jedinicu čitavog biotopa u kome datra populacija živi) i ekološka gustina populacije (izražena u odnosu na jedinicu stvarno naseljenog prostora).

Biološki rečnik
A ~ B ~ C ~ Č ~ Ć ~ D ~ DŽ ~ Đ ~ E ~ F ~ G ~ H ~ I ~ J ~ K ~ L LJ ~ M ~ N ~ NJ ~ O ~ P ~ R ~ S ~ Š ~ T ~ U ~ V ~ Z ~ Ž ~ X ~ Y