Razlika između izmena na stranici „Ljiljani”
| Red 1: | Red 1: | ||
[[Slika:Lilium_bulbiferum.jpg|300px|d|mini|[[Narandžasti krin]]]] | [[Slika:Lilium_bulbiferum.jpg|300px|d|mini|[[Narandžasti krin]]]] | ||
| − | Familija ljiljana ili lukova (Liliaceae) je velika grupa monokotiledonih skrivenosemenica koja obuhvata oko 2800 vrsta grupisanih u oko 170 rodova. Prema starim klasifikacionim sistemima u okviru ove familije se nalazio mnogo veći broj vrsta koje su u kasnijim sistemima izdvojene u veći broj zasebnih familija. U APG II klasifikacionom sistemu koji je objavila velika grupa botaničara 2003. godine ponovo se prihvatio najstarije shvatanje familije. Međutim, zbog toga što najveći broj savremenih botaničara ipak smatra da se radi o većem broju zasebnih familija, ovde će biti razmatrane karakteristike familije Liliaceae u užem smislu. Predstavnici ove familije su široko rasprostranjeni po celoj Zemljinoj površini, a naročito su brojni u suptropskim i tropskim oblastima. | + | Familija ljiljana ili lukova (Liliaceae) je velika grupa monokotiledonih skrivenosemenica koja obuhvata oko 2800 vrsta grupisanih u oko 170 rodova. Prema starim klasifikacionim sistemima u okviru ove familije se nalazio mnogo veći broj vrsta koje su u kasnijim sistemima izdvojene u veći broj zasebnih familija. U APG II klasifikacionom sistemu koji je objavila velika grupa botaničara 2003. godine ponovo se prihvatio najstarije shvatanje familije. Međutim, zbog toga što najveći broj savremenih botaničara ipak smatra da se radi o većem broju zasebnih familija, ovde će biti razmatrane karakteristike familije Liliaceae u užem smislu. Predstavnici ove familije su široko rasprostranjeni po celoj Zemljinoj površini, a naročito su brojni u suptropskim i tropskim oblastima. Vrste rastu na različitim staništima, u šumama, na livadama i pašnjacima, a retko se javljaju kao korovi. |
== Morfologija == | == Morfologija == | ||
| Red 10: | Red 10: | ||
== Klasifikacija == | == Klasifikacija == | ||
| + | |||
| + | == Privredni značaj == | ||
| + | |||
| + | Veliki broj vrsta se gaji kao ukrasne biljke zbog izuzetno dekorativnih svojstava njihovih cvetova. Takođe, veliki broj vrsta predstavljaju značajne povrtarske kulture, a najpoznatije su lukovi i špargla. | ||
== Literatura == | == Literatura == | ||
Izmena na datum 10. april 2009. u 22:10
Familija ljiljana ili lukova (Liliaceae) je velika grupa monokotiledonih skrivenosemenica koja obuhvata oko 2800 vrsta grupisanih u oko 170 rodova. Prema starim klasifikacionim sistemima u okviru ove familije se nalazio mnogo veći broj vrsta koje su u kasnijim sistemima izdvojene u veći broj zasebnih familija. U APG II klasifikacionom sistemu koji je objavila velika grupa botaničara 2003. godine ponovo se prihvatio najstarije shvatanje familije. Međutim, zbog toga što najveći broj savremenih botaničara ipak smatra da se radi o većem broju zasebnih familija, ovde će biti razmatrane karakteristike familije Liliaceae u užem smislu. Predstavnici ove familije su široko rasprostranjeni po celoj Zemljinoj površini, a naročito su brojni u suptropskim i tropskim oblastima. Vrste rastu na različitim staništima, u šumama, na livadama i pašnjacima, a retko se javljaju kao korovi.
Morfologija
To su pretežno višegodišnje zeljaste biljke koje karakterišu podzemni izdanci tipa rizoma, lukovice ili krtole, dok je veoma mali broj drvenastih predstavnika. Listovi su najčešće izduženi, lancetasti ili linearni sa paralelnom lisnom nervaturom. Listovi se često nalaze pri osnovi stabla ili su duž stabla naizmenično raspoređeni.
Cvetovi mogu biti pojedinačni ili skupljeni u različite racemozne cvasti (grozd, gronja, štit) koje su obično termalno postavljene. Cvetovi najvećeg broja predstavnika familije Liliaceae su dvopolni, aktinomorfni, retko neznatno zigomorfni, petociklični, tročlani, ređe dvočlani, četvoročlani ili petočlani. Cvetni omotač se sastoji iz dva pršljena od po tri listića. Listići su najčešće slobodni ili više-manje srasli u kraću ili dužu cev. Obično su krunicoliki, a ređe čašicoliki. Prašnici su raspoređeni u dva kruga, a u svakom se nalazi po tri prašnika, odnosno u cvetu ih ukupno ima šest. Ponekada se u krugovima nalazi 9-12 prašnika. Tučak se sastoji iz tri oplodna listića koji su najčešće međusobno srasli, a ređe su slobodni. Plodnik je u najvećem broju slučajeva nadcvetan, a retko sredcvetan. Većinom je trook i u svakom okcu se nalazi veliki broj semenih zametaka na centralno ugaonoj placenti. Retko je plodnik jednook sa parijetalnom placentacijom. Plod je čahura, bobica, a izuzetno retko nepucajući suv plod. Broj hromozoma se kod predstavnika ove familije najčešće kreće između 3 i 27.
Klasifikacija
Privredni značaj
Veliki broj vrsta se gaji kao ukrasne biljke zbog izuzetno dekorativnih svojstava njihovih cvetova. Takođe, veliki broj vrsta predstavljaju značajne povrtarske kulture, a najpoznatije su lukovi i špargla.
Literatura
1. Kojić M., Pekić S., Dajić Z.: Botanika, Izdavačka kuća Draganić, Beograd, 2004.
2. Domac R.: Osnovi sistematske botanike, PMF, Zagreb, 1964.
3. Jakovljević S.: Opšta botanika, Naučna knjiga, Beograd, 1960.
4. Suvorov V. V.: Botanika, Kolos, Moskva, 1961.
5. Dajić Z., Ljubojević L. i drugi: Praktikum iz morfologije i sistematike biljaka, Izdavačka kuća Draganić, Beograd, 2004.
6. Tatić B., Blečić V.: Sistematika i filogenija viših biljaka, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002.
