Razlika između izmena na stranici „Mišićni sistem insekata”
| (10 međuizmena istog korisnika nije prikazano) | |||
| Red 1: | Red 1: | ||
| − | Insekti su veoma pokretljive životinje što je omogućeno dobro razvijenim mišićnim sistemom. Mišići su poprečno-prugasti i posebno dobro su razvijeni u glavenom, grudnom regionu i udovima. Grupisani su u snopove, a nikada u slojeve. Zahvaljujući njihovoj velikoj jačini, insekti mogu da nose teret koji višestuko prevazilazi težinu tela. | + | [[Slika:Misici nogu skakavca.gif|350px|d|mini|Mišići nogu skakavca]] |
| + | [[Insekti]] su veoma pokretljive životinje što je omogućeno dobro razvijenim mišićnim sistemom. [[mišićno tkivo|Mišići]] su [[P|poprečno-prugasti]] i posebno dobro su razvijeni u glavenom, grudnom regionu i udovima, dok su u trbušnom delu znatno slabije razvijeni. Grupisani su u snopove, a nikada u slojeve, i vezani za unutrašnju stranu spoljašnjeg skeleta. Zahvaljujući njihovoj velikoj jačini, insekti mogu da nose teret koji višestuko prevazilazi težinu tela ([[mravi]] i [[pčele]]), da preskoče razdaljine i po 200 puta veće od dužine njihovog tela, da mašu krilima i po 1000 puta u sekundi (neke sitne [[muve]]) ili da bez zamora lete po šest sati ([[vinske mušice]]). Za ova rekordna postignuća, osim jakih mišića zaslužne su i male telesne dimenzije. | ||
==Mišići glave== | ==Mišići glave== | ||
Dobro razvijeni mišići glave omogućavaju pokrete: | Dobro razvijeni mišići glave omogućavaju pokrete: | ||
| Red 7: | Red 8: | ||
*drugih delova glave (levatori, depresori i dr.) | *drugih delova glave (levatori, depresori i dr.) | ||
==Mišići grudnog regiona== | ==Mišići grudnog regiona== | ||
| + | Mišići ovog regiona tela odgovorni su za pokrete krila i nogu pa su zbog toga najsloženije građe i najbrojniji. Kod nekih vrsta insekata krilni mišići mogu da se multiciplirano kontrahuju, odnodsno, veći broj mišića može da se kontrahuje kao odgovor na jedan nervni nadražaj. Time se postiže izuzetna pokretljivost i brzina letenja. | ||
| + | |||
| + | Za vreme letenja se krila mogu pokretati na dva osnovna načina: | ||
| + | * oba para krila se pokreću istovremeno | ||
| + | * svako krilo se kreće nezavino kontrakcijama direktnih mišića, vezanih za sama krila. | ||
| + | |||
| + | Pokretanje oba krila istovremeno uslovljeno je kontrakcijama dve vrste indirektnih mišića (mišići koji nisu pričvršćeni za sama krila): | ||
| + | *'''uspravni indirektni mišići''' koji su pričvršćeni za trbušnu i leđnu skeletnu ploču; | ||
| + | *'''uzdužni indirektni mišići''', nalaze se na leđnoj strani drugog i trećeg segmenta. | ||
| + | |||
| + | Ove dve grupe mišića deluju antagonistički i krila se istovremeno pokreću. | ||
==Mišići nogu== | ==Mišići nogu== | ||
| − | Razvojen segmentisanih, člankovitih nogu kod insekata, kao i kod drugih [[zglavkari|zglavkara]], se razvio mišićni sistem podeljen na delove ('''artropodizam''') | + | Razvojen segmentisanih, člankovitih nogu kod insekata, kao i kod drugih [[zglavkari|zglavkara]], se razvio mišićni sistem podeljen na delove ('''artropodizam'''). |
| + | |||
| + | Mišići nogu su dobro razvijeni i građeni su od: | ||
| + | * savijača (''fleksora) | ||
| + | *istezača (''ekstenzora''). | ||
| + | |||
| + | Insekti koji se kreću skokovima imaju izuzetno jaku muskulaturu nogu pa mogu da preskoče razdaljine koje su i do 200 puta duže od njihovog tela te se time svrstavaju u najveće skakače medju životinjama (npr. [[buve]]). | ||
| + | == Literatura== | ||
| + | *Brajković, M: Zoologija invertebrata II deo, ZUNS, Beograd, 2003. | ||
| + | *Dogelj, V,A: Zoologija beskičmenjaka, Naučna knjiga, beograd, 1971. | ||
| + | *Riznica za mlade (1980), Insekti, Beograd | ||
| + | *Krunić, M: Zoologija invertebrata 2, Naučna knjiga, Beograd, 1979. | ||
| + | *Mariček, magdalena, Ćurčić, B, Radović, I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1986. | ||
| + | *Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986. | ||
| + | *Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001. | ||
| − | {{ | + | [[Kategorija:Beskičmenjaci]] |
| + | {{Potpis2}} | ||
| + | [[Kategorija:Insekti]] | ||
Najnovija izmena na datum 27. septembar 2015. u 21:10
Insekti su veoma pokretljive životinje što je omogućeno dobro razvijenim mišićnim sistemom. Mišići su poprečno-prugasti i posebno dobro su razvijeni u glavenom, grudnom regionu i udovima, dok su u trbušnom delu znatno slabije razvijeni. Grupisani su u snopove, a nikada u slojeve, i vezani za unutrašnju stranu spoljašnjeg skeleta. Zahvaljujući njihovoj velikoj jačini, insekti mogu da nose teret koji višestuko prevazilazi težinu tela (mravi i pčele), da preskoče razdaljine i po 200 puta veće od dužine njihovog tela, da mašu krilima i po 1000 puta u sekundi (neke sitne muve) ili da bez zamora lete po šest sati (vinske mušice). Za ova rekordna postignuća, osim jakih mišića zaslužne su i male telesne dimenzije.
Mišići glave
Dobro razvijeni mišići glave omogućavaju pokrete:
- usnih delova (protraktor donje vilice, retraktor maksile i dr.),
- ždrela (dilatatori idr.)
- antena
- drugih delova glave (levatori, depresori i dr.)
Mišići grudnog regiona
Mišići ovog regiona tela odgovorni su za pokrete krila i nogu pa su zbog toga najsloženije građe i najbrojniji. Kod nekih vrsta insekata krilni mišići mogu da se multiciplirano kontrahuju, odnodsno, veći broj mišića može da se kontrahuje kao odgovor na jedan nervni nadražaj. Time se postiže izuzetna pokretljivost i brzina letenja.
Za vreme letenja se krila mogu pokretati na dva osnovna načina:
- oba para krila se pokreću istovremeno
- svako krilo se kreće nezavino kontrakcijama direktnih mišića, vezanih za sama krila.
Pokretanje oba krila istovremeno uslovljeno je kontrakcijama dve vrste indirektnih mišića (mišići koji nisu pričvršćeni za sama krila):
- uspravni indirektni mišići koji su pričvršćeni za trbušnu i leđnu skeletnu ploču;
- uzdužni indirektni mišići, nalaze se na leđnoj strani drugog i trećeg segmenta.
Ove dve grupe mišića deluju antagonistički i krila se istovremeno pokreću.
Mišići nogu
Razvojen segmentisanih, člankovitih nogu kod insekata, kao i kod drugih zglavkara, se razvio mišićni sistem podeljen na delove (artropodizam).
Mišići nogu su dobro razvijeni i građeni su od:
- savijača (fleksora)
- istezača (ekstenzora).
Insekti koji se kreću skokovima imaju izuzetno jaku muskulaturu nogu pa mogu da preskoče razdaljine koje su i do 200 puta duže od njihovog tela te se time svrstavaju u najveće skakače medju životinjama (npr. buve).
Literatura
- Brajković, M: Zoologija invertebrata II deo, ZUNS, Beograd, 2003.
- Dogelj, V,A: Zoologija beskičmenjaka, Naučna knjiga, beograd, 1971.
- Riznica za mlade (1980), Insekti, Beograd
- Krunić, M: Zoologija invertebrata 2, Naučna knjiga, Beograd, 1979.
- Mariček, magdalena, Ćurčić, B, Radović, I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1986.
- Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
- Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.
