Razlika između izmena na stranici „Mitohondrijska ATP-sintetaza”
Idi na navigaciju
Idi na pretragu
Za više podataka pogledati Unutrašnja membrana mitohondrija
| (10 međuizmena istog korisnika nije prikazano) | |||
| Red 1: | Red 1: | ||
| + | [[Slika:Atepeaza1.jpg|mini|d|ATP-sintetaza (dvodimenzionalno): 3 - osnova; 4 - gčava; 5 - drška ]] | ||
| + | [[Slika:Atepeaza3.jpg|mini|d|ATP-sintetaza (trodimenzionalno): 1 - osnova; 2 - drška; 3 - glava ]] | ||
| + | |||
'''Mitohondrijska ATP-sintetaza''' je multienzimski kompleks na unutrašnjoj membrani [[mitohondrije|mitohondrija]] koji obavlja sintezu ATP iz ADP. Energija neophodna za tu sintezu dobija se iz procesa [[okcidativna fosforilacija|okcidativne fosforilacije]]. Naziva se još i '''trodelna jedinica''' jer se sastoji od glave,vrata i osnove. | '''Mitohondrijska ATP-sintetaza''' je multienzimski kompleks na unutrašnjoj membrani [[mitohondrije|mitohondrija]] koji obavlja sintezu ATP iz ADP. Energija neophodna za tu sintezu dobija se iz procesa [[okcidativna fosforilacija|okcidativne fosforilacije]]. Naziva se još i '''trodelna jedinica''' jer se sastoji od glave,vrata i osnove. | ||
==Unutrašnja membrana mitohondrija== | ==Unutrašnja membrana mitohondrija== | ||
| Red 4: | Red 7: | ||
* sastavu lipida i proteina, njihov odnos u ovoj membrani je 30% : 70%, što znači da ona sadrži nešto više proteina nego druge membrane; | * sastavu lipida i proteina, njihov odnos u ovoj membrani je 30% : 70%, što znači da ona sadrži nešto više proteina nego druge membrane; | ||
* morfološkoj organizaciji jer se u njoj nalaze: | * morfološkoj organizaciji jer se u njoj nalaze: | ||
| − | **strukture koje oblikom podsećaju na pribadače | + | **strukture koje oblikom podsećaju na pribadače i predstavljaju ATP-sintetaze; deo ovih struktura, označen kao glava, usmeren je ka matriksu (matrici) mitohondrija; |
| − | ** prenosioci elektrona | + | ** prenosioci elektrona; |
| + | **translokatori | ||
| + | **proteinski kompleksi koji unose proteine iz citosola u mitohondrije | ||
| + | {{Više podataka|Unutrašnja membrana mitohondrija}} | ||
==Organizacija ATP-sintetaze== | ==Organizacija ATP-sintetaze== | ||
ATP-sintetaza oblikom podseća na pribadače jesr se na njoj razlikuju tri dela: | ATP-sintetaza oblikom podseća na pribadače jesr se na njoj razlikuju tri dela: | ||
| − | 1. glava, | + | 1. '''glava''', koju čine tri α i tri β subjedinice; u tom delu se odvija '''sinteza ATP''' i to tačno u β subjedinicama, dok se za α subjedinice ne zna njihova tačna funkcija; prečnik je oko 9-10 nm |
| + | |||
| + | 2. '''drška''' je suženi deo, prečnika oko 4,5 nm, povezuje osnovu i glavu; | ||
| − | + | 3. '''osnova''', uronjena je u lipidni dvosloj unutrašnje membrane mitohondrija; funkcioniše kao '''protonska pumpa''' jer vraća protone iz prostora između spoljašnje i unutrašnje membrane mitohondrija u mitohondrijalni matriks. | |
| − | + | Prema funkciji koju obavljaju razlikuju se dva dela: | |
| + | * '''F<sub>0</sub> segment''' koji je uronjen u lipidni dvosloj i obrazuje kanal kroz koji prolaze protoni; izgrađen je od integrisanog proteina unutrašnje membrane mitohondrija; | ||
| + | *'''F<sub>1</sub> segment''' je izgrađen od tri α i tri β subjedinice (glava ATP-sintetaze) i tri subjedinice koje povezuju segmente F<sub>0</sub> i F<sub>1</sub>; označava se još i kao F<sub>1</sub>-ATPaza jer se u njemu stvara ATP; za njegove β subjedinicama vezuju se ADP i neorganski fosfor od kojih se sintetiše ATP. | ||
| + | ==Animacija== | ||
| + | *[http://highered.mcgraw-hill.com/olc/dl/120071/bio11.swf transport elektrona i sinteza ATP-a] | ||
| + | ==Literatura== | ||
| + | *Šerban, M, Nada (2001): Ćelija - strukture i oblici, ZUNS, Beograd | ||
| + | *Grozdanović-Radovanović, Jelena (2000): Citologija, ZUNS, Beograd | ||
| + | *Pantić, R, V (1997): Biologija ćelije, Univerzitet u Beogradu, beograd | ||
| + | *Diklić, Vukosava, Kosanović, Marija, Dukić, Smiljka, Nikoliš, Jovanka: Biologija sa humanom genetikom, Grafopan, Beograd, 2001 | ||
| + | *Petrović, N, Đorđe: Osnovi enzimologije, ZUNS, Beograd, 1998. | ||
| + | {{potpis2}} | ||
| − | + | [[Kategorija:Biologija ćelije]] | |
Najnovija izmena na datum 7. april 2013. u 22:05
Mitohondrijska ATP-sintetaza je multienzimski kompleks na unutrašnjoj membrani mitohondrija koji obavlja sintezu ATP iz ADP. Energija neophodna za tu sintezu dobija se iz procesa okcidativne fosforilacije. Naziva se još i trodelna jedinica jer se sastoji od glave,vrata i osnove.
Unutrašnja membrana mitohondrija
Unutrašnja membrana mitohondrija se razlikujeod svih ostalih membrana u životinjskim ćelijama. Razlike se ogledaju u:
- sastavu lipida i proteina, njihov odnos u ovoj membrani je 30% : 70%, što znači da ona sadrži nešto više proteina nego druge membrane;
- morfološkoj organizaciji jer se u njoj nalaze:
- strukture koje oblikom podsećaju na pribadače i predstavljaju ATP-sintetaze; deo ovih struktura, označen kao glava, usmeren je ka matriksu (matrici) mitohondrija;
- prenosioci elektrona;
- translokatori
- proteinski kompleksi koji unose proteine iz citosola u mitohondrije
Organizacija ATP-sintetaze
ATP-sintetaza oblikom podseća na pribadače jesr se na njoj razlikuju tri dela:
1. glava, koju čine tri α i tri β subjedinice; u tom delu se odvija sinteza ATP i to tačno u β subjedinicama, dok se za α subjedinice ne zna njihova tačna funkcija; prečnik je oko 9-10 nm
2. drška je suženi deo, prečnika oko 4,5 nm, povezuje osnovu i glavu;
3. osnova, uronjena je u lipidni dvosloj unutrašnje membrane mitohondrija; funkcioniše kao protonska pumpa jer vraća protone iz prostora između spoljašnje i unutrašnje membrane mitohondrija u mitohondrijalni matriks.
Prema funkciji koju obavljaju razlikuju se dva dela:
- F0 segment koji je uronjen u lipidni dvosloj i obrazuje kanal kroz koji prolaze protoni; izgrađen je od integrisanog proteina unutrašnje membrane mitohondrija;
- F1 segment je izgrađen od tri α i tri β subjedinice (glava ATP-sintetaze) i tri subjedinice koje povezuju segmente F0 i F1; označava se još i kao F1-ATPaza jer se u njemu stvara ATP; za njegove β subjedinicama vezuju se ADP i neorganski fosfor od kojih se sintetiše ATP.
Animacija
Literatura
- Šerban, M, Nada (2001): Ćelija - strukture i oblici, ZUNS, Beograd
- Grozdanović-Radovanović, Jelena (2000): Citologija, ZUNS, Beograd
- Pantić, R, V (1997): Biologija ćelije, Univerzitet u Beogradu, beograd
- Diklić, Vukosava, Kosanović, Marija, Dukić, Smiljka, Nikoliš, Jovanka: Biologija sa humanom genetikom, Grafopan, Beograd, 2001
- Petrović, N, Đorđe: Osnovi enzimologije, ZUNS, Beograd, 1998.
Snežana Trifunović, dipl. biolog
