Razlika između izmena na stranici „Nosorozi”
Idi na navigaciju
Idi na pretragu
| (Jedna međuizmena istog korisnika nije prikazana) | |||
| Red 1: | Red 1: | ||
| − | '''Nosorozi''' (familija ''Rhinocerotidae'') je porodica [[kopitari|kopitara]] kojoj pripadaju | + | '''Nosorozi''' (familija ''Rhinocerotidae'') je porodica [[kopitari|kopitara]] kojoj pripadaju glomazne [[životinje]] sa po tri prsta na oba para kratkih nogu. Na glavi imaju jedan ili dva roga izgrađena od rožne materije (keratina). Spadaju u najkrupnije [[sisari|sisare]] današnjeg doba, sa težinom od 2000 kg. |
==Opšte osobine== | ==Opšte osobine== | ||
| − | + | Masivno, teško telo oslanja se na zdepaste noge sa po tri prsta. Glava je krupna sa jedan ili dva roga postavljena na gornjoj strani nosnih kostiju. Rogovi su u obliku izraštaja i izgrađeni samo od rožne materije (nisu okoštali) koja je [[epiderm]]alnog porekla. Kod vrsta sa dva roga oni su postavljeni jedan iza drugog, pri čemu prednji rog može da bude veći. Na glavi se nalaze i sitne oči kao i velike uši. | |
| − | Masivno, teško telo oslanja se na zdepaste noge sa po tri prsta. Glava je krupna sa jedan ili dva roga postavljena na gornjoj strani nosnih kostiju. Rogovi su u obliku izraštaja i izgrađeni samo od rožne materije (nisu okoštali) koja je | ||
[[Koža]] im je jako debela i skoro sasvim bez [[dlaka]]. Kod indijskog nosoroga ona pada sa tela u vidu teških nabora oko tela tako da izgleda kao oklop. Tom izgledu doprinose i mnogobrojne izbočine u obliku čvorića kojima je pokrivena koža. | [[Koža]] im je jako debela i skoro sasvim bez [[dlaka]]. Kod indijskog nosoroga ona pada sa tela u vidu teških nabora oko tela tako da izgleda kao oklop. Tom izgledu doprinose i mnogobrojne izbočine u obliku čvorića kojima je pokrivena koža. | ||
| Red 9: | Red 8: | ||
==Zubi== | ==Zubi== | ||
| − | Broj zuba kod nosoroga je smanjen tako što su preostala samo tri prekutnjaka na svakoj strani vilice. Kutnjaci su lophodontnog tipa, a njihov ukupan broj je 36 po [[Z|formuli]]: | + | Broj zuba kod nosoroga je smanjen tako što su preostala samo tri prekutnjaka na svakoj strani vilice. Kutnjaci su [[L|lophodontnog tipa]], a njihov ukupan broj je 36 po [[Z|formuli]]: |
{| style="margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse; text-align:center;" border="1" | {| style="margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse; text-align:center;" border="1" | ||
|'''2.0.4.3''' | |'''2.0.4.3''' | ||
| Red 17: | Red 16: | ||
==Rasprostranjenost i način života== | ==Rasprostranjenost i način života== | ||
| − | Ranije su naseljavali Evropu, a danas žive u Africi i tropskoj Aziji. Indijski nosorog živi samo u nacionalnim parkovima, dok afrički uglavnom boravi na otvorenom prostoru savana, šikara ili močvara. Dužina života nosoroga kreće se od 40 do 50 godina. | + | Ranije su naseljavali Evropu, a danas žive u Africi i tropskoj Aziji. Indijski nosorog živi samo u nacionalnim parkovima, dok afrički uglavnom boravi na otvorenom prostoru savana, šikara ili močvara. Dužina života nosoroga kreće se od 40 do 50 godina. Hrane se [[biljka]]ma. |
| + | ==Sistematika== | ||
| + | *carstvo: [[Animalia]] | ||
| + | *tip: [[Chordata]] | ||
| + | *podtio: [[Vertebrata]] | ||
| + | *klasa: [[Mammalia]] | ||
| + | *red: [[Perissodactyla]] | ||
| + | *porodica: [[Rhinocerotidae]] | ||
==Današnje vrste== | ==Današnje vrste== | ||
| + | *'''[[Indijski nosorog]] (''Rhinoceros unicornis'')''' | ||
| + | *'''[[Javanski nosorog]] (''Rhinoceros sondaicus'')''' je veoma retka vrsta i verovatno je pred izumiranjem. | ||
| + | *'''[[Sumatranski nosorog|Sumatranski]] ili dlakavi nosorog (''Dicerorhinus sumatrensis'')''' | ||
| + | *'''Afrički ili [[crni nosorog]] ( ''Diceros bicornis'')''' | ||
| + | *'''[[Beli nosorog]] (''Ceratotherium simium'')''' | ||
| + | |||
| + | <gallery> | ||
| + | Slika:R unicornis1.jpg|Indijski nosorog | ||
| + | Slika:11695233.JPG|Javanski nosorog | ||
| + | Slika:Sumatrensis.jpg|Sumatranski nosorog | ||
| + | Slika:50004614.JPG|Afrički nosorog | ||
| + | Slika:White Rhino.jpg|Beli nosorog | ||
| + | </gallery> | ||
| + | |||
| + | == Literatura== | ||
| + | *Brem, A., E.: Život životinja, Prosvjeta, Zagreb, 1982. | ||
| + | *Kalezić,M.:Osnovi morfologije kičmenjaka, Savremena administracija, Beograd, 1995. | ||
| + | *Kalezić, M.: Hordati, Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu, 2000. | ||
| + | *Kalezić,M.:Osnovi morfologije kičmenjaka, treće izdanje, Zzavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005. | ||
| + | *Kalezić, M.,Tomović, Lj:Hordata -skripta,četvrto izdanje,Biološki fakultet, Beograd, 2005. | ||
| + | *Marcon, E., Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986. | ||
| + | *Radović, I., Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001. | ||
| + | *Ratajac, Ružica: Zoologija za studente Poljoprivrednog fakulteta, PMF u Novom Sadu i MP Stylos Novi Sad, 1995 | ||
| + | {{Potpis2}}[[Kategorija:Kičmenjaci]] | ||
Najnovija izmena na datum 30. septembar 2015. u 21:02
Nosorozi (familija Rhinocerotidae) je porodica kopitara kojoj pripadaju glomazne životinje sa po tri prsta na oba para kratkih nogu. Na glavi imaju jedan ili dva roga izgrađena od rožne materije (keratina). Spadaju u najkrupnije sisare današnjeg doba, sa težinom od 2000 kg.
Sadržaj
Opšte osobine
Masivno, teško telo oslanja se na zdepaste noge sa po tri prsta. Glava je krupna sa jedan ili dva roga postavljena na gornjoj strani nosnih kostiju. Rogovi su u obliku izraštaja i izgrađeni samo od rožne materije (nisu okoštali) koja je epidermalnog porekla. Kod vrsta sa dva roga oni su postavljeni jedan iza drugog, pri čemu prednji rog može da bude veći. Na glavi se nalaze i sitne oči kao i velike uši.
Koža im je jako debela i skoro sasvim bez dlaka. Kod indijskog nosoroga ona pada sa tela u vidu teških nabora oko tela tako da izgleda kao oklop. Tom izgledu doprinose i mnogobrojne izbočine u obliku čvorića kojima je pokrivena koža.
Sporo se razmnožavaju pošto ženka godinu i po dana posle parenja rađa samo jedno mladunče.
Zubi
Broj zuba kod nosoroga je smanjen tako što su preostala samo tri prekutnjaka na svakoj strani vilice. Kutnjaci su lophodontnog tipa, a njihov ukupan broj je 36 po formuli:
| 2.0.4.3 |
| 2.0.4.3 |
Rasprostranjenost i način života
Ranije su naseljavali Evropu, a danas žive u Africi i tropskoj Aziji. Indijski nosorog živi samo u nacionalnim parkovima, dok afrički uglavnom boravi na otvorenom prostoru savana, šikara ili močvara. Dužina života nosoroga kreće se od 40 do 50 godina. Hrane se biljkama.
Sistematika
- carstvo: Animalia
- tip: Chordata
- podtio: Vertebrata
- klasa: Mammalia
- red: Perissodactyla
- porodica: Rhinocerotidae
Današnje vrste
- Indijski nosorog (Rhinoceros unicornis)
- Javanski nosorog (Rhinoceros sondaicus) je veoma retka vrsta i verovatno je pred izumiranjem.
- Sumatranski ili dlakavi nosorog (Dicerorhinus sumatrensis)
- Afrički ili crni nosorog ( Diceros bicornis)
- Beli nosorog (Ceratotherium simium)
Indijski nosorog
Javanski nosorog
Sumatranski nosorog
Afrički nosorog
Beli nosorog
Literatura
- Brem, A., E.: Život životinja, Prosvjeta, Zagreb, 1982.
- Kalezić,M.:Osnovi morfologije kičmenjaka, Savremena administracija, Beograd, 1995.
- Kalezić, M.: Hordati, Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu, 2000.
- Kalezić,M.:Osnovi morfologije kičmenjaka, treće izdanje, Zzavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005.
- Kalezić, M.,Tomović, Lj:Hordata -skripta,četvrto izdanje,Biološki fakultet, Beograd, 2005.
- Marcon, E., Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
- Radović, I., Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.
- Ratajac, Ružica: Zoologija za studente Poljoprivrednog fakulteta, PMF u Novom Sadu i MP Stylos Novi Sad, 1995
Snežana Trifunović, dipl. biolog
