Razlika između izmena na stranici „Puževi”
Idi na navigaciju
Idi na pretragu
| (4 međuizmene od strane 2 korisnika nije prikazano) | |||
| Red 2: | Red 2: | ||
'''Puževi (lat. ''Gastropoda'')''' su najbrojnija klasa [[mekušci|mekušaca]] sa oko 45.000 vrsta. Postoji oko 30.000 savremenih vrsta, kao i oko 15.000 izumrlih. | '''Puževi (lat. ''Gastropoda'')''' su najbrojnija klasa [[mekušci|mekušaca]] sa oko 45.000 vrsta. Postoji oko 30.000 savremenih vrsta, kao i oko 15.000 izumrlih. | ||
| − | Danas su puževi prisutni u skoro svim tipovima staništa i ekosistema (i vodenim i suvozemnim), i ako se ovaj podatak uzme u obzir mogu se s punim prvom nazvati najuspešnijom klasom mekušaca. Morski puževi (više od dve trećine vrsta) su se prilagodili životu na svim tipovima dna, a postoje i uspešni pelagični oblici, naselili su slatke vode, dok su Pulmonata i još neke manje grupe naselile kopno zahvaljujući anatomskim adaptacijama. | + | Danas su puževi prisutni u skoro svim tipovima staništa i ekosistema (i vodenim i suvozemnim), i ako se ovaj podatak uzme u obzir mogu se s punim prvom nazvati najuspešnijom klasom mekušaca. Morski puževi (više od dve trećine vrsta) su se prilagodili životu na svim tipovima dna, a postoje i uspešni pelagični oblici, naselili su slatke vode, dok su [[Pulmonata]] i još neke manje grupe naselile kopno zahvaljujući anatomskim adaptacijama. |
Na telu puževa razlikuju se svi telesni regioni karakteristični za mekušce. | Na telu puževa razlikuju se svi telesni regioni karakteristični za mekušce. | ||
Poznati predstavnici ove klase su : | Poznati predstavnici ove klase su : | ||
| − | *[[prilepak]] (Patella), | + | *[[prilepak]] ([[Patella]]), |
| − | *[[barski puž]] (Limnaea), | + | *[[barski puž]] ([[Limnaea]]), |
| − | *[[vinogradski puž]] (Helix pomatia), | + | *[[vinogradski puž]] ([[Helix pomatia]]), |
| − | *[[puževi golaći]], koji su bez ljušture – limaks (Limax) i arion (Arion) | + | *[[puževi golaći]], koji su bez ljušture – limaks ([[Limax]]) i arion ([[Arion]]) |
==Klasifikacija== | ==Klasifikacija== | ||
| Red 15: | Red 15: | ||
Po tradicionalnim sistemima klasifikacije [1], klasa puževa (Gastropoda) se deli na četiri potklase: | Po tradicionalnim sistemima klasifikacije [1], klasa puževa (Gastropoda) se deli na četiri potklase: | ||
| − | *Prosobranchia - puževi sa škrgama ispred srca | + | *[[Prosobranchia]] - puževi sa škrgama ispred srca |
| − | *Opisthobranchia - škrge se nalaze desno i iza srca | + | *[[Opisthobranchia]] - škrge se nalaze desno i iza srca |
| − | *Gymnomorpha - ne poseduju ljušturu | + | *[[Gymnomorpha]] - ne poseduju ljušturu |
| − | *Pulmonata - puževi sa plućima | + | *[[Pulmonata]] - puževi sa plućima |
Po novijim sistemima [2], koji se baziraju na monofiletskim grupama, klasa se deli na dve potklase: | Po novijim sistemima [2], koji se baziraju na monofiletskim grupama, klasa se deli na dve potklase: | ||
| − | *red Bellerophontida (izumrli) | + | *red [[Bellerophontida]] (izumrli) |
| − | *red Mimospirina (izumrli) | + | *red [[Mimospirina]] (izumrli) |
1. potklasa '''Eogastropoda''', Ponder & Lindberg, 1996 (ranije u Prosobranchia) | 1. potklasa '''Eogastropoda''', Ponder & Lindberg, 1996 (ranije u Prosobranchia) | ||
| − | *red Euomphalida de Koninck 1881 (izumrli) | + | *red [[Euomphalida]], de Koninck 1881 (izumrli) |
| − | *red Patellogastropoda Lindberg, 1986 | + | *red [[Patellogastropoda]], Lindberg, 1986 |
2. potklasa '''Orthogastropoda''', Ponder & Lindberg, 1996 (ranije Prosobranchia, Opisthobranchia) | 2. potklasa '''Orthogastropoda''', Ponder & Lindberg, 1996 (ranije Prosobranchia, Opisthobranchia) | ||
| − | *nadred Murchisoniina, Cox & Knight, 1960 (izumrli) | + | *nadred [[Murchisoniina]], Cox & Knight, 1960 (izumrli) |
| − | *nadred Cocculiniformia Haszprunar, 1987 | + | *nadred Cocculiniformia, Haszprunar, 1987 |
| − | *nadred | + | *nadred Vetigastropoda, Salvini-Plawen, 1989 |
| − | + | *nadred Caenogastropoda, Cox, 1960 | |
| − | *nadred Caenogastropoda Cox, 1960 | + | *nadred Heterobranchia, J.E. Gray, 1840 |
| − | *nadred Heterobranchia J.E. Gray, 1840 | ||
==Galerija== | ==Galerija== | ||
| Red 61: | Red 60: | ||
*Ratajac, Ružica: Zoologija za studente Poljoprivrednog fakulteta, PMF u Novom Sadu i MP Stylos Novi Sad, 1995. | *Ratajac, Ružica: Zoologija za studente Poljoprivrednog fakulteta, PMF u Novom Sadu i MP Stylos Novi Sad, 1995. | ||
*Petrov, Brigita, Radović, I,Miličić, Dragana, Petrov, I: Opšta i sistematska zoologija (praktikum), Biološki fakultet, Beograd, 2000 | *Petrov, Brigita, Radović, I,Miličić, Dragana, Petrov, I: Opšta i sistematska zoologija (praktikum), Biološki fakultet, Beograd, 2000 | ||
| − | {{ | + | {{potpis2}} |
| − | |||
[[Kategorija:Beskičmenjaci]] | [[Kategorija:Beskičmenjaci]] | ||
| − | |||
Najnovija izmena na datum 21. mart 2014. u 20:59
Puževi (lat. Gastropoda) su najbrojnija klasa mekušaca sa oko 45.000 vrsta. Postoji oko 30.000 savremenih vrsta, kao i oko 15.000 izumrlih.
Danas su puževi prisutni u skoro svim tipovima staništa i ekosistema (i vodenim i suvozemnim), i ako se ovaj podatak uzme u obzir mogu se s punim prvom nazvati najuspešnijom klasom mekušaca. Morski puževi (više od dve trećine vrsta) su se prilagodili životu na svim tipovima dna, a postoje i uspešni pelagični oblici, naselili su slatke vode, dok su Pulmonata i još neke manje grupe naselile kopno zahvaljujući anatomskim adaptacijama.
Na telu puževa razlikuju se svi telesni regioni karakteristični za mekušce. Poznati predstavnici ove klase su :
- prilepak (Patella),
- barski puž (Limnaea),
- vinogradski puž (Helix pomatia),
- puževi golaći, koji su bez ljušture – limaks (Limax) i arion (Arion)
Klasifikacija
Po tradicionalnim sistemima klasifikacije [1], klasa puževa (Gastropoda) se deli na četiri potklase:
- Prosobranchia - puževi sa škrgama ispred srca
- Opisthobranchia - škrge se nalaze desno i iza srca
- Gymnomorpha - ne poseduju ljušturu
- Pulmonata - puževi sa plućima
Po novijim sistemima [2], koji se baziraju na monofiletskim grupama, klasa se deli na dve potklase:
- red Bellerophontida (izumrli)
- red Mimospirina (izumrli)
1. potklasa Eogastropoda, Ponder & Lindberg, 1996 (ranije u Prosobranchia)
- red Euomphalida, de Koninck 1881 (izumrli)
- red Patellogastropoda, Lindberg, 1986
2. potklasa Orthogastropoda, Ponder & Lindberg, 1996 (ranije Prosobranchia, Opisthobranchia)
- nadred Murchisoniina, Cox & Knight, 1960 (izumrli)
- nadred Cocculiniformia, Haszprunar, 1987
- nadred Vetigastropoda, Salvini-Plawen, 1989
- nadred Caenogastropoda, Cox, 1960
- nadred Heterobranchia, J.E. Gray, 1840
Galerija
Literatura
- Biblioteka Planeta Zemlja i život na njoj, Čovek i životinjski svet,ZUNS i Srpsko biološko društvo, Beograd, 1987.
- Dogelj, V,A: Zoologija beskičmenjaka, Naučna knjiga, beograd, 1971.
- Krunić, M: Zoologija invertebrata 1, Naučna knjiga, Beograd, 1977.
- Krunić, M: Zoologija invertebrata 2, Naučna knjiga, Beograd, 1979.
- Mariček, Magdalena, Ćurčić, B, Radović, I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1986.
- Matoničkin, I, Habdija, I, Primc - Habdija, B: Beskralješnjaci - bilogija nižih avertebrata, Školska knjiga, Zagreb, 1998.
- Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
- Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos *Novi Sad, Beograd, 2001.
- Ratajac, Ružica: Zoologija za studente Poljoprivrednog fakulteta, PMF u Novom Sadu i MP Stylos Novi Sad, 1995.
- Petrov, Brigita, Radović, I,Miličić, Dragana, Petrov, I: Opšta i sistematska zoologija (praktikum), Biološki fakultet, Beograd, 2000
Snežana Trifunović, dipl. biolog
