Razlika između izmena na stranici „Sinapsa”
Idi na navigaciju
Idi na pretragu
| Red 1: | Red 1: | ||
[[Slika:503px-Synapse diag1.png|403px|d|mini|Sinapsa: A - presinaptički [[neuron]]; B - postsinaptički neuron; 1 - mitohondrije; 2 - sinaptička vezikula sa hemijskim medijatorom; 4 - sinaptička pukotina; 5 - receptori za hemijski medijator na postinaptičkoj membrani; 7 - oslobađanje hemijskog transmitera iz presinaptičkog neurona; 6 - transport kalijuma ]] | [[Slika:503px-Synapse diag1.png|403px|d|mini|Sinapsa: A - presinaptički [[neuron]]; B - postsinaptički neuron; 1 - mitohondrije; 2 - sinaptička vezikula sa hemijskim medijatorom; 4 - sinaptička pukotina; 5 - receptori za hemijski medijator na postinaptičkoj membrani; 7 - oslobađanje hemijskog transmitera iz presinaptičkog neurona; 6 - transport kalijuma ]] | ||
Informacija u obliku [[akcioni potencijal|akcionog potencijala]] se sa jedne na drugu nervnu ćeliju ili sa nervne na mišićnu ćeliju prenosi kroz specijalizovane međućelijske veze komunikacijskog tipa, sinapse. | Informacija u obliku [[akcioni potencijal|akcionog potencijala]] se sa jedne na drugu nervnu ćeliju ili sa nervne na mišićnu ćeliju prenosi kroz specijalizovane međućelijske veze komunikacijskog tipa, sinapse. | ||
| − | == | + | ==Sinapsa CNS-a== |
===Tipovi=== | ===Tipovi=== | ||
Prema tome koji delovi neurona stupaju u međusobne veze razlikuje se nekoliko tipova sinapsi: | Prema tome koji delovi neurona stupaju u međusobne veze razlikuje se nekoliko tipova sinapsi: | ||
| Red 17: | Red 17: | ||
Pod uticajem nervnog impulsa, koji je stigao u nervni završetak, iz vezikula se oslobađa hemijski medijator, [[acetil holin]]. Medijator difunduje kroz presinaptičku membranu u sinaptičku pukotinu. Na postinaptičkoj membrani nalaze se mnogobrojni receptori koji vezuju za sebe hemijski transmiter što izaziva nadraživanje postsinaptičkog neurona, njegovu aktivaciju (ekscitaciju) ili inhibiciju. Prenošenje nadražaja kroz sinapsu vrši se isključivo u jednom pravcu: od presinaptičke ka postinaptičkoj membrani. | Pod uticajem nervnog impulsa, koji je stigao u nervni završetak, iz vezikula se oslobađa hemijski medijator, [[acetil holin]]. Medijator difunduje kroz presinaptičku membranu u sinaptičku pukotinu. Na postinaptičkoj membrani nalaze se mnogobrojni receptori koji vezuju za sebe hemijski transmiter što izaziva nadraživanje postsinaptičkog neurona, njegovu aktivaciju (ekscitaciju) ili inhibiciju. Prenošenje nadražaja kroz sinapsu vrši se isključivo u jednom pravcu: od presinaptičke ka postinaptičkoj membrani. | ||
==Periferna sinapsa== | ==Periferna sinapsa== | ||
| + | [[Slika:Periferna-sinapsa.jpg|537px|d|mini|Motorna ploča]] | ||
Motorna ploča, periferna sinapsa ili nervno-mišićna sinapsa je morfofiziološka struktura preko koje je motorni neuron u vezi sa mišićnim vlaknom ili žlezdom. Ta veza obezbeđuje prelazak nadražaja sa nervnog vlakna na inervisanu ćeliju radnog organa (efektora). | Motorna ploča, periferna sinapsa ili nervno-mišićna sinapsa je morfofiziološka struktura preko koje je motorni neuron u vezi sa mišićnim vlaknom ili žlezdom. Ta veza obezbeđuje prelazak nadražaja sa nervnog vlakna na inervisanu ćeliju radnog organa (efektora). | ||
===Građa=== | ===Građa=== | ||
Izmena na datum 20. maj 2009. u 19:08
Sinapsa: A - presinaptički neuron; B - postsinaptički neuron; 1 - mitohondrije; 2 - sinaptička vezikula sa hemijskim medijatorom; 4 - sinaptička pukotina; 5 - receptori za hemijski medijator na postinaptičkoj membrani; 7 - oslobađanje hemijskog transmitera iz presinaptičkog neurona; 6 - transport kalijuma
Informacija u obliku akcionog potencijala se sa jedne na drugu nervnu ćeliju ili sa nervne na mišićnu ćeliju prenosi kroz specijalizovane međućelijske veze komunikacijskog tipa, sinapse.
Sadržaj
Sinapsa CNS-a
Tipovi
Prema tome koji delovi neurona stupaju u međusobne veze razlikuje se nekoliko tipova sinapsi:
- akso-dendritske, uspostavljaju se između aksona jedne i dendrita druge nervne ćelije;
- akso-somatske, kada je sinapsa između aksona jedne i tela druge nervne ćelije;
- dendro-dendritske uspostavljaju se između dendrita dve nervne ćelije;
- akso-aksonalne u kojima su aksoni dva neurona u međusobnoj vezi;
- telo-dendritske, telo jedne i dendriti druge nervne ćelije.
Građa
Sinapsa se sastoji od:
- presinaptičke membrane nervnog završetka (najčešće ima izgled čvorića pa se naziva sinaptički čvorić) sa koga se impuls prenosi na naredni neuron koji je sa njme u vezi, sinapsi; unutar njega se nalaze mitohondrije i sinaptičke vezikule; mitohondrije obezbeđuju energiju neophodnu za sintezu hemijskog medijatora (transmitera) u vezikulama;
- sinaptičke pukotine je međuprostor koji razdvaja dva neurona u sinapsi, odnosno, razdvaja presinaptičku i postsinaptičku membranu;
- postsinaptička membrana je membrana tela ili nastavaka (dendrita ili aksona) drugog neurona na koga se nervni impuls prenosi; ona sadrži receptore koji za sebe vezuju hemijski transmiter i omogućavaju nadraživanje postsinaptičkog neurona.
Mehanizam prenošenja impulsa kroz sinapsu
Pod uticajem nervnog impulsa, koji je stigao u nervni završetak, iz vezikula se oslobađa hemijski medijator, acetil holin. Medijator difunduje kroz presinaptičku membranu u sinaptičku pukotinu. Na postinaptičkoj membrani nalaze se mnogobrojni receptori koji vezuju za sebe hemijski transmiter što izaziva nadraživanje postsinaptičkog neurona, njegovu aktivaciju (ekscitaciju) ili inhibiciju. Prenošenje nadražaja kroz sinapsu vrši se isključivo u jednom pravcu: od presinaptičke ka postinaptičkoj membrani.
Periferna sinapsa
Motorna ploča, periferna sinapsa ili nervno-mišićna sinapsa je morfofiziološka struktura preko koje je motorni neuron u vezi sa mišićnim vlaknom ili žlezdom. Ta veza obezbeđuje prelazak nadražaja sa nervnog vlakna na inervisanu ćeliju radnog organa (efektora).
Građa
Građa periferne sinapse je vrlo slična centralnoj sinapsi, jer je čine:
- presinaptička membrana nervnog završetka sa sinaptičkim vezikulama i hemijskim transmiterom u njima;
- sinaptička pukotina;
- postsinaptička membrana radnog organa, koja je naborana čime s enjena površina mnogostruko uvećava.
