Solpugida

Klasifikacija

Carstvo Animalia Tip Arthropoda Podtip Chelicerata (Brünnich, 1772) Klasa Arachnida Potklasa Red Solpugida Podred Familija Rod Vrsta

Solpugida (Solifugae od lat. sol = sunce i fugere = bežati) ili mračnjaci je red arahnida koji su aktivni noću, mada ima vrsta aktivnih po jakom suncu (zbog toga nazivaju i sunčani pauci). Prema veličini tela ubrajaju se u krupne arahnide sa 5-7 cm veličine. Telo im je najčešće svetlo žute boje. Čitavo telo i posebno ekstremiteti pokriveno je čulnim dlakama (trihe i trihobotrije).

Telesni regioni

Telo je podeljeno na:

• prozomu, koja se sastoji od tri dela:
  • propeltidijuma, na kome se nalazi dva para očiju, od kojih je jedan par dobro razvijen, a drugi zakržljao; grade ga akron i 4 glavenogrudna segmenta;
  • mezopeltidijum, grudni segment;
  • metapeltidijum, grudni segment.
• opistozumu koja je izgrađena od 10 jasno izraženih segmenata.

Ekstremiteti

Nalaze se samo na prozomi i ima ih 6 pari:

1. par su krupne helicere u obliku klešta i izgrađene od dva članka; kod mužjaka imaju ulogu u kopulaciji

2. par su pedipalpi sa više funkcija: kao čuli organi (pokriveni su čulnim dlačicama), za kretanje, za prihvatanje plena, ili kod mužjaka prihvatanje ženke za vreme parenja;

3. četiri para nogu za hodanje, od kojih prvi par ima čulnu ulogu dok ostala tri para služe za hodanje i kopanje.

Literatura

• Biblioteka Planeta Zemlja i život na njoj, Čovek i životinjski svet,ZUNS i Srpsko biološko društvo, Beograd, 1987.
• Brajković M. (2004): Zoologija invertebrata II, ZUNS, Beograd
• Dogelj, V,A: Zoologija beskičmenjaka, Naučna knjiga, beograd, 1971.
• Krunić, M: Zoologija invertebrata 1, Naučna knjiga, Beograd, 1977.
• Krunić, M: Zoologija invertebrata 2, Naučna knjiga, Beograd, 1979.
• Mariček, Magdalena, Ćurčić, B, Radović, I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1986.
• Matoničkin, I, Habdija, I, Primc - Habdija, B: Beskralješnjaci - bilogija nižih avertebrata, Školska knjiga, Zagreb, 1998.
• Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
• Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.
• Ratajac, Ružica: Zoologija za studente Poljoprivrednog fakulteta, PMF u Novom Sadu i MP Stylos Novi Sad, 1995.
• Petrov, Brigita, Radović, I,Miličić, Dragana, Petrov, I: Opšta i sistematska zoologija (praktikum), Biološki fakultet, Beograd, 2000

Snežana Trifunović, dipl. biolog

Tekst nije završen - radovi su u toku